İnsanlık tarihi aslında biraz da “kimin kimi evcilleştirdiği”nin hikâyesidir. Çünkü ilk bakışta biz hayvanları evcilleştirdik gibi görünse de, çoğu zaman hayvanlar bizi evcilleştirdi. Gelin bu maceraya mizahi bir gözle bakalım.

Köpek: "Karnını Doyur, Sadakati Kap"

Rivayete göre ilk evcilleştirilen hayvan köpekti. Ama işin aslı şuydu: İnsan ateş başında kemik kemirirken, kurt karnını tutarak yanına oturmuştu.

İnsan:

— Git buradan!

Kurt:

— Gitmem. Çünkü kemik sende.

Sonra olanlar malum: Kemik paylaşımı, güven gelişimi, ardından “en iyi dost” unvanı. Aslında köpek, insanı değil, insan köpeği evcilleştirdi. O gün bugündür hiçbirimiz mama saatini unutmaya cesaret edemiyoruz.

Kedi: "Ben Seni Evcilleştirmedim, Sen Beni Seçtin!"

Köylerde tahılları farelerden koruyan kediler aslında kendilerini evcilleştirdiler. Farelerin peşinde ambarlara dadandılar, insanlar da “hmm, işe yarıyor” deyip onları bağrına bastı.

Ama kedi hiçbir zaman “tam evcil” olmadı. Çünkü köpek gibi “itaat” yok.

Kedi daha çok şu kafada:

— Mama kabım boş… Bu benim sorunum değil, senin problemin.

Bir bakıma, kediyle birlikte yaşayan herkes bilir: Evcil olan biziz.

Keçi ve Koyun: "Süt Bizden, Yün Bizden, Gerisi Sizden"

Tarım devriminden sonra insanlar düşündü: “Madem bu kadar ot var, bari bunu süte ve ete çevirelim.” İşte keçi ve koyunlar sahneye çıktı. Ama onlar da boş durmadı, sabahın köründe “mee” diye bağırarak uykudan kaldırmayı bir yaşam biçimi haline getirdi.

Bugün hâlâ köylerde sabah ezanından önce uyanan varsa, büyük ihtimalle sebebi horoz değil, keçinin sabırsız karnıdır.

Tavuk: "Alarm Çalar, Yumurta Yapar"

Tavuk evcilleştirilince insanlık büyük bir nimete kavuştu: Her gün taze yumurta. Ama bir bedeli vardı: Horozun sabah 5’te bağırması.

İnsanlık sabah insanı olduysa, biraz da horozun zorlaması yüzündendir. Tavuk ise basit ama güçlü bir anlaşma yaptı:

— Ben sana yumurta veririm, sen bana mısır ver.

Bugün hâlâ market rafında en popüler diplomamız “12’li yumurta kolisi”dir.

Kim Kimi Evcilleştirdi?

Tarih kitapları “ilk evcil hayvan köpektir” diye yazar. Ama gerçek şu ki:

Köpek bizi sadakate,

Kedi bizi hizmetkârlığa,

Keçi bizi sabah erken kalkmaya,

Tavuk ise yumurta hesabı yapmaya evcilleştirdi.

Yani insanlık tarihi aslında “evcilleştirilmiş insanlar” tarihidir.

Kurt geldi köpek oldu,

Kedi geldi “köle” doldu.

Keçi sabah “mee” dedi,

Tavuk erken “öte” dedi.

Sanırdık biz evcilleştirdik,

Meğer onlar bizi eğitip güldürdü.