Hatay'da kentin girişindeki alanda kamuya ait ekipler ve organizasyonlar yer alırken, merkeze bağlı Defne İlçesi'nin önemli bir bölümünde ise siyaseten muhalif belediyeler ve sivil toplum kuruluşlarının yardım faaliyetlerini yürüttüğü gözlendi.
Ömür Ünver - Hatay İzlenimleri
Depremin en çok etkilediği kentlerden biri olan Hatay'da ilk iki günde yaşanan koordinasyonsuzluk sonraki günlerde büyük oranda giderildi. Kent merkezi dışında bulunan Stadyum, Spor Salonu ve Devlet Hastanesi'nin bulunduğu bölge kamuya ait ya da yakın yardım kuruluşları tarafından merkez olarak belirlendi.
Yabancı ekipler yeterince kullanıldı mı?
Yabancı arama kurtarma ekipleri, Stadyum çevresinde kurdukları kamplarda koordine edilmeyi beklediler. Eğitimli köpekleri ve teçhizatlarıyla hazır haldeki ekiplerin kurtarma faaliyetlerinde 'yeterince kullanılmadığı' tartışmaları önümüzdeki günlerde yoğun olarak gündeme gelecek. Daha şimdiden ülkelerine dönen ekiplerin bazıları İspanya'da olduğu gibi basına bu yönde açıklamalar yapmaya başladı.
AFAD, stadyum çevresini kullanırken bu bölgede, hem yurt dışından gelen arama kurtarma ekiplerinin hem de depremzedelerin kurulan çadırlarda konaklamaları sağlandı. Askerlerin giriş çıkışlarında önlem aldığı kamp alanında yardımlar da depolanıyor.
Stadyumun biraz ilerisindeki spor salonu ise Kızılay'ın merkezi olarak faaliyet göstermeye başladı. Yardımlar spor salonunda depolanırken çevresine kurulan çadırlar da depremzedelere açıldı. Kızılay yardımları AFAD gibi daha sonra kentin değişik noktalarında oluşturulan barınma alanlarına lojistik destek verdi.
Sahra hastaneleri
Birkaç kilometre ileride bulunan ve depremde kullanılamaz hale gelen Hatay Devlet Hastanesi'nin çevresi ise Sağlık Bakanlığı tarafından acil yardım kampüsü haline getirildi. Türkiye'nin dört bir yanından gelen 112 Acil ambulansları, UMKE araçları bu bölgeyi kullanırken bakanlık tarafından kurulan sahra hastanesi de hizmet verdi. Alandaki helikopter pistine üçüncü gün itibariyle 200'den fazla sorti yapan helikopterler ilk müdahalenin ardından yaralıların Mersin ve Adana'ya taşıdı. Ambulansların da günde 600 giriş yaptığı öğrenildi. Alanda daha sonra ABD merkezli bir yardım kuruluşu tarafından da sahra hastanesi kuruldu.
Cenazelerin de ilk iki günde sahra hastanesine getirildiği belirtiliyor. Kimlik belirlemede yaşanan sorunlar nedeniyle yakınlarını arayan vatandaşların ceset torbalarına tek tek açarak bakmak zorunda kaldığı ifade ediliyor.
Hastane boşaltılırken neler yaşandı?
Hatay Devlet Hastanesi'nde deprem anında yaşananlar ise anlatımlara bakılırsa korkunç. Deprem anında görevliler ve hastalar can havliyle kendilerini binadan dışarı attılar. Hastane tamamen yıkılmadı ancak içi kullanılamaz hale geldi. Hastanede deprem sırasında ve sonraki yaşananlara ilişkin çok sayıda iddia var. Ayrıca soruşturma konusu olarak kamuoyuna yansıyacak iddialar bunlar. Şimdi hastanenin yıkılarak yerine birkaç ay içinde prefabrik hastane kurulmasının planlandığı belirtiliyor.
Antakya'da sessizlik hakim
Binaların yıkılması nedeniyle kent merkezindeki bir çok sokağa girilemeyen Hatay'ın merkezi Antakya'daki görüntüler bilim kurgu filmlerindeki sahneler gibi. Kent merkezinde enkazlarda arama kurtarma çalışmaları yapılan bölgelerde yakınlarını bekleyenler dışında terk edilmiş bir şehir haline gelen Antakya'nın sokaklarında ya çeşitli şehirlerden gelmiş itfaiye ekipleri ya da ambulanslar görülüyor. Artık bazı enkazlarda çalışmaya başlayan iş makinelerinin sesleri kulakları tırmalıyor. Bunun dışında bölgede sessizlik hakim.
Yola saçılan yardımlar
Siyasi partiler de, sivil toplum örgütleri de, yerel yönetimler de yardımları depremzedelere ulaştırmak için kentin farklı bölgelerinde merkezler oluşturdu. Ancak bir de yola terk edilen yardımlar var. Sokak aralarında, kullanılamaz hale gelmiş benzinliklerde, parklarda koliler açılıp yerlere saçılmış. İhtiyacı olan gidip alıyor bunları. İçme suları da benzer şekilde sokak aralarında kaldırımlara koliler halinde bırakılmış. Koliler kontrolsüz şekilde açılıp su şişeleri çevreye saçılmış. Yardımların dağıtımında da sorunlar olduğu yollara saçılmış durumda...
Ekipler ona da müdahale etti
Depremlerde sokak hayvanlarının yanısıra çok sayıda evcil hayvan da sahipsiz kaldı. Gönüllüler Hatay'da değişik noktalara mama ve su bırakarak onları hayatta tutmaya çalışıyor. Defne ilçesindeki Sevgi Parkı'nda bir grup genç yalnızca hayvanlarla ilgileniyor. Çadır merkezlerinde de çok sayıda sokak hayvanı bulunuyor ve depremzedeler onlara destek oluyor.
Bölgede görev yapan sağlık görevlileri de buna yardımcı oluyor. 112 Acil ambulansı görevlileri, sahibini depremde kaybetmiş bir köpeğin gözünde enfeksiyon belirleyince göz damlasıyla ilk müdahaleyi yapıyor. Hayvanlar, deprem bölgesinde dayanışmayla ayakta kalıyor.
Gönüllüler koordine edilemedi
Depremin ilk dakikalarından itibaren Türkiye'nin dört bir yanından gönüllüler kendi imkanlarıyla Hatay'a giderek çalışmalara destek olmak istedi. Ancak ilk günlerdeki koordinasyon sorunu onları da etkiledi. Kentte yardımcı olmak isteyen gönüllüler ya ellerindeki imkanlarla depremzedelere yardımcı olmaya çalıştı ya da 'yük olmayalım' düşüncesiyle geri döndü. Karaman'dan Hatay'a giden iki gencin durumu da böyleydi. Daha önce de depremlerde görev aldıkları için afet bölgesiyle ilgili bilgi sahibi iki genç, başvurdukları hiçbir organizasyondan olumlu yanıt alamadıkları için geri dönmeyi seçenlerden. Yabancı dil bilip yurt dışından gelen ekiplere çevirmenlik yaparak destek vermek isteyenlerle ilgili güvenlik soruşturması yapılması ve bu sürecin yaklaşık 2 gün sürmesi de gönüllüler önünde engel oluşturdu.
Hatay'ın depremden etkilenen ilçe ve köylerinde durum farklı değil. Halkın büyük kısmı başka şehirlerdeki yakınlarına gitti. Kalanlar ise yakınlarının cenazelerinin enkaz altından çıkarılmasını bekliyor...
