En çok kesintileri ABD yaptı ancak İngiltere, Almanya ve Fransa da bu yıl küresel sağlık yardımlarını azalttı.
Yeni bir analiz, küresel güçlerin bu yıl düşük gelirli ülkelerdeki sağlık harcamalarını azaltarak sağlık finansmanının 15 yılın en düşük seviyesine inmesine neden olduğunu ortaya koydu.
ABD merkezli Sağlık Ölçümleri ve Değerlendirme Enstitüsü'nün (IHME) raporuna göre, uluslararası sağlık harcamaları COVID-19 salgınından sonra zaten düşüyordu ancak 2025'te dibe vurdu.
Düşük gelirli ülkelere yapılan sağlık yardımı 2021'de 80,3 milyar dolara (68,6 milyar euro) ulaştı ve ardından istikrarlı bir şekilde azaldı. Euronews haberine göre, bu yıl, küresel sağlık finansmanı 2009'dan bu yana en düşük seviye olan 38,4 milyar dolara (32,8 milyar euro) düştü.
Mevcut eğilimler altında, araştırmacılar 2030 yılına kadar yüzde 8 daha düşerek yaklaşık 36 milyar dolara (30,8 milyar euro) gerilemesini bekliyor.
Araştırmacılar, bu kesintilerin HIV/AIDS, sıtma ve tüberküloz gibi hastalıklarla mücadelede yıllardır kaydedilen ilerlemeyi baltalayabileceği uyarısında bulundu.
Ayrıca düşük gelirli ülkelerdeki insanların hamilelik hizmetlerine ve çocuk sağlık hizmetlerine erişimini zorlaştırabilir ve su güvenliği ile gıda güvenliğinin daha da kötüleşmesine yol açabilir.
Yardım kesintilerinden en çok Sahra Altı Afrika'nın etkilenmesi bekleniyor: geçen yıldan bu yana yüzde 25'lik bir düşüş yaşanırken önümüzdeki 5 yıl içinde yüzde 7'lik bir düşüş daha bekleniyor.
Çalışmanın başyazarı ve IHME'de araştırma görevlisi olan Dr. Angela Apeagyei yaptığı açıklamada, "[Küresel sağlık yardımlarındaki] ciddi ve ani azalma, sağlık alanında küresel çapta kaydedilen ilerlemeyi tehlikeye atabilir," dedi.
Bu düşüş büyük ölçüde büyük bağışçıların, özellikle de geleneksel olarak dünyanın en büyük küresel sağlık finansörü olan ABD'nin bütçe kesintilerinden kaynaklanıyor. Tahminlere göre ABD, 2024 yılına kıyasla bu yıl dış yardımlarını yüzde 67 oranında azaltmayı planlıyor.
Tahminler, ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) ve ABD Başkanı'nın AIDS Yardım Acil Planı (PEPFAR) için daha önce onaylanan paranın iptal edilmesi önerisi ve ABD'nin aşı paylaşımı yapan kar amacı gütmeyen kuruluş Gavi'ye geçen ay açıkladığı kesintiler de dahil olmak üzere ABD'den planlanan ek kesintileri dikkate alıyor.
Rapora göre, İngiltere ve Almanya da 2025 yılında büyük kesintiler yaparak harcamalarını savunmaya yönlendirirken, Fransa paranın ne kadar iyi kullanıldığına dair yerel endişeler nedeniyle küresel sağlık fonlarını azalttı.
Tüm zengin ülkeler sağlık yardımlarını kesmiyor. Bu yıl Avustralya, Japonya ve Güney Kore harcamalarını biraz artırırken Kanada, Çin ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) yardımları sabit kaldı.
Ancak araştırmacılar, ülkelerin sağlık harcamalarını artırma vaatlerinin, fon kesintilerinin yarattığı boşluğu doldurmaya yetmeyeceğini belirtiyor.
