Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, yılın üçüncü Enflasyon Raporu sunumunda, enflasyon tahminlerinin 2025 yıl sonu için "Enflasyonun 2025 yıl sonunda yüzde 25-29 aralığında gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz" ifadesiyle açıklarken, 2026 yılı için yüzde 12'den yüzde 16'ya, 2027 yılı için yüzde 8'den yüzde 9'a yükseltildiğini duyurdu. Karahan toplantıda yaptığı bilgilendirmede "Bundan böyle veri akışına bağlı revize edebileceğimiz verilerin yanı sıra rapor dönemler arasında olağanüstü gelişmeler olmadıkça değiştiremeyeceğimiz ara hedeflerimizle karşınıza çıkacağız" dedi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, 'Enflasyon Raporu 2025-III' sunumunu gerçekleştirdi.
Merkez Bankası Başkanı Karahan, yılın üçüncü Enflasyon Raporu sunumunda, 2025 yıl sonu enflasyon tahmininin yüzde 24 seviyesinde korunduğunu belirtirken, 2026 ve 2027 enflasyon tahminlerinin ise sırasıyla, yüzde 12'den yüzde 16'ya ve yüzde 8'den yüzde 9'a çıkardıklarını açıkladı.
Ekonomim'in aktardığına göre, Karahan soru- cevap bölümünde şunları kaydetti:
Ara hedeflere neden ihtiyaç duydunuz?
Önemli bir değişiklik. Bugüne kadar yaptığımız iletişimde ara hedefler tahmin görevi göüyordu. Enflasyonda hem belirsizlik yüksek tahminleri revize etmemiz gerekiyordu. bu ikisini bu toplantıdan başlayarak ayırmaya karar verdik. Çok uç gelişmeler olmaması durumunda değiştirmeyi düşünmüyoruz. ne kadar sapma olursa olsun hesabını şeffaf şekilde vereceğiz.
Son dönemdeki gidişatı nasıl tanımlarsınız? Sadece hizmetten kaynaklı ise bu problem nasıl aşılır? Daha sıkı bir para politikası faydalı olur mu?
Enflasyondaki ana eğilim sene başından bu yana ciddi anlamda düştüğünü görüyoruz. Yıl ortasında yaşanan çeşitli olaylara rağmen eğiliminin düştüğünü görmek önemli. Biraz daha eğitim ve kira kaynaklı katılık söz konusu. Para politikasının kolay etkileyeceği bir kalem değil. Aşağı yönlü eğilimin devam edeceğini gösteriyor. O kadar hızlı kırılmayacak bu katılık. Kararlılıkla kaldığımız sürece kıramayacağımız hiçbir katılık yok.
Bundan sonraki dönemde aynı büyüklükteki faiz indirimleri olması için hangi koşullar olmalı? İdeal faiz aralığı görüyor musunuz?
Enflasyon üzerindeki risklerin dengesi kararlarımızda önemli. Belli bir alanımız olduğunu düşünüyor, ihtiyatlı şekilde enflasyon görünümü bozmadan yapmak istiyoruz. Enflasyon piyasa beklentilerinin altında oldu ve bu bizim açımızdan önemli bir gelişme. Özellikle eğitim ve kira bizim tahminimizin üzerinde. Toplantı bazlı ilerliyoruz, veri akışına bazlı ilerliyoruz. Oto pilotta değiliz.
Kur politikanız tam olarak nedir?
TCMB Başkanı Fatih Karahan, "Hiçbir şekilde bu süreçte kur politikamızda bir değişiklik olmadı. Reel değerlendirme TL'ye olan ilginin artmasının doğal bir sonucu. Bu talebin değiştiği durumda reel değerlendirmenin olmadığını görmek normal. Son dönemde TL'ye olan talebin tekrar canlandığını görüyoruz."
TCMB Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay, "Bütün bunları birbirine bağlayabilirsiniz. Sıkı para politikası önümüzdeki günlerde de devrede olacak. Geçmişte gördüğümüz reel değerlendirmelerin şimdi görmemenin herhangi bir problem teşkil edeceğini düşünmüyoruz."
Rezervler rekor seviyeye yükseldi. Bu sebeple politikanızda bir değişiklik olur mu? Para politikaların sıkılığını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Büyümenin dezenflasyon patikası ile uyumlu seyretmesi oldukça önemli. Kredi büyümesinde belirleyici olan politika faizinin büyümesi. Son ayda KOBİ kredi büyümesi bir miktar artmış durumda. Limitleri hızlı şekilde gevşetmesi yönünde talep var ama erken olduğunu düşünüyoruz. Limitleri kısa vadede değiştirmeyi düşünmüyoruz.
Geniş tanımlı işsizlik için Merkez Bankası'nın şu an ya da önümüzdeki sürece ilişkin alacağı bir aksiyon var mı?
Bu durum 2024'te başladı. İşsizlikte aşağı yönlü, atılda yukarı yönlü bir seyir gördük. 2020'de zamana bağlı eksik istihdam da oldu. Yarı zamanlı istihdamla karıştırmamak gerekiyor. Atıl işgücündeki artışın döngüsel değil yapısal unsurlardan kaynaklandığını değerlendiriyoruz.
Orta Vadeli Program'da bundan sonra ara hedefler mi sunulacak? Belirsizlik hedefleri ara hedeflerin üzerinde. Bunu nasıl anlamalıyız?
OVP'de bizim görüşümüz dikkate alınıyor. Sağlıklı içgüdüm içinde ilerliyoruz. Bu sene politika ufkunu da dikkate aldığımızda ara hedefi bir daha değiştirmeyeceğimiz için bu sene başlamak istedik. Gelişmeler olmadığı halde değiştirmeyeceğiz.
Rezervi biriktirirken neleri önceliyorsunuz?
TCMB Başkan Yardımcısı Hatice Karahan, "Önceliğimiz rezerv yeterliliğini sağlamak. Belli bir hedefimiz yok. Yeterlilik seviyelerinde eşitliğe ulaşmayı önemli buluyoruz. Diğer göstergelerin yukarı yönlü olması için rezerv biriktirme hedefimiz devam edecek."
TCMB Başkanı Fatih Karahan, "Bankalara verdiğimiz TL hedeflerimiz var. Bu hedefler bir taraftan algının değişebildiği durumlarda TL'ye ters bir hareketin olmasını engelliyor. Olumsuz bir hareket beklemiyoruz. Şu anki verilerde bunu teyit eder durumda. Bir risk görecek olursak para politika duruşumuzu bu doğrultuda ayarlamaya hazırız."
Gıda enflasyonunda ön görünüzü değiştirmediniz. Kuraklığın da rekoltede kayıp yarattığını görüyoruz. Enflasyona yansıması olmayacak mı?
Zirai dondan belli ürünler etkilendi ama diğer ürünlerle beraber bu dengelendi. Yukarı yönlü risk olarak önümüzde duruyor, kabul etmek gerek.
Faiz tarafında nötr hedefiniz nedir?
Bu ölçümün sağlıklı olmadığını düşünüyorum, ciddi bir belirsizlik var. Enflasyon beklentileri farklı kesimlerde farklı olduğundan düşük aralıklarla bunu ölçmek zor. Bu aşamada bunun üzerinden bir iletişim yapmamayı tercih ediyoruz.
Konkordato ve iflaslarda rekor kırıldığını görüyoruz. Bu konuda bir önlem paketiniz var mı?
TCMB Başkanı Hatice Karahan, "Bu firmaların ekonomik iktisadı faaliyetleri birçok açıdan değerlendirebilir. 2024 başından bu yana istihdamdaki payı binde 5 civarında, ihracattaki payları oldukça düşük binde 7 civarında bir rakama tabi. Onların bağlantıları olduğu tedarikçilerin payını da inceliyoruz. Yine binde olduğunu, oldukça düşük olduğunu görüyoruz. Risk olduğunu değerlendirmiyoruz. Bu firmaların ekonomideki payları düşük. İstihdamda bir kayıp yaşandığında burada çalışanlar diğer sektörlerde çabuk iş bulabiliyor."
Halkın hissettiği enflasyon bu enflasyon rakamlarının çok uzağında gibi görünüyor. Bu yakınsamayı biz ne zaman göreceğiz?
Enflasyon dediğimiz yüzde 33. Bu, 'ekonomide gördüğümüz her ürünün fiyatı yüzde 33 artıyor' demek değil. Ortalama bu rakamda artıyor. Hissedilen enflasyon da sizin hangi kalemde daha yüksek hissettiğinizle alakalı. Sürekli yaptığınız harcamaları, yekûn olarak çok tutanları hissediyorsunuz. Mesela kira. Hissedilen kira enflasyonu gerçekleşen enflasyonun üzerinde olabiliyor. Bir miktar daha geriden gelmesini sebebi de bu.
