Hürriyet gazetesinin tecrübeli havacılık yazarı Uğur Cebeci, Gürcistan hava sahasında düşen ve 20 askerin şehit olduğu C130 uçağının düşüşündeki iddiaların neler olduğunu derleyerek, “İki motor birden nasıl anormalleşti?” sorusunu irdeledi.
Cebezi, uçağın düştüğü gün yaşananları ve söz konusu iddiaları şöyle aktardı:
“Türk Hava Kuvvetleri’ne bağlı TUAF543 sefer sayılı C-130 uçağı, Merzifon’daki 5’inci Jet Üssü’ne gitmek için Azerbaycan Gence’den sabah saat 10:19’da kalkış yaptı. Tırmanışa başladı. Hiçbir sorun görünmüyordu. Uçağın en fazla ‘takat’a, yani güce ihtiyaç duyduğu kalkışta motorların performansında da bir sorun çıkmadı. Kalkıştan sonra Gürcistan hava sahasında 22 bin feet’te (7 bin 333 metre) uçak, düz uçuşa geçti.
İddialara göre; birden bire dört motorlu uçağın dördüncü motoru, yani kanat uçuna yakın olanı ‘feather’ oldu (Arızalanan bir motorun pervane kanatları, bir turboprop motor arızalandığında bağlı olduğu pervane dönmeye dönmeye devam eder. Hava pervanelerin yanından akmaya devam ederek pervaneyi döndürür. Bu dönme hareketi sürtünme yaratır ve uçağın kontrolünü zorlaştırır). Hava akışı yönünde hizalama işlemi gerçekleşti. Verilen gazın çok üzerinde pervaneyi döndürdü. Ani bir 1500 feet’lik, yani 500 metrelik yükselme oldu. Gaz kolları motorun aşırı hızlı çalışmasını kontrol etmemeye başladı.
Yine iddialara göre; 500 metrelik yükselme sonrası bu hızı önlemek için uğraşılırken diğer kanattaki 2 numaralı motor, yağ tazyik arızası gösterdi, sonrasında aşırı (overspeed ) hızlanmayla oluşan rezonansla koptu. İlk parça elevatöre çarpıp uçağı ters çevirdi.
İddiaya göre; uçak burun aşağı düşerken arka taraf, yani kuyruk bölümü koptu. 2 numaralı motorun pervane parçaları gövdeyi kesti ve ön taraf ayrıldı. (Kokpit bölümü) Overseed’i düşürmek için uçağı burun yukarı aldı. Pervane pal açısını değiştirmek için çalışmadığından motor içine düştüğü anormal durumdan kurtulamadı.”
Cebeci, “Motor bakımlarından başlayarak uçağın bir Mauntoin Wave denen bir dağ dalgası, yani bir tür türbülansın stres yarattığı gibi nedenler yine de göz ardı edilemez. * Etrafta dağ yok anlayışı da yanlıştır. Hatta düşme görüntülerini iki çobanın çekip hızla yayması da dikkat çekici ve düşündürücü bile geliyor. * Evet bu uçak yaşlı bir uçaktı ama bu kargo uçaklarının çoğu böyledir. Türkiye’nin A400M gibi 40 ton taşıyan 10 adet yeni nesil kargo uçağı var. Tanesi 120 milyon Euro civarında. Biz de bu uçakların proje ortaklarından biriyiz. Türk Hava Kuvvetleri’nin yıllardır kullandığı C-130 uçaklarından biri olan bu uçağı anormal duruma sokan, pilotların acil durum çağrısı bile yapamayacakları kadar kısa sürede parçalayan neden ne olabilir?” diye yazdı.
Yazının tamamını okumak için tıklayın.
MSB'den açıklama
Milli Savunma Bakanlığı (MSB), bir gazetede "Herkül ile İlgili İlk Tespitler" başlığıyla yayımlanan haberin içeriğindeki hususların, devam eden inceleme kapsamında elde edilen sonuçlar olmadığını, tamamen kaynağı belli olmayan yoruma dayalı bilgiler olduğunu bildirdi.
Milli Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, düşen uçağın enkazında kaza kırım heyetinin çalışmalarının devam ettiği belirtildi.
Söz konusu haberde yer alan bilgilerin gerçeği yansıtmadığına dikkat çekilen açıklamada, "'Herkül ile İlgili İlk Tespitler' başlığıyla yayınlanan haberin içeriğinde yer alan hususlar, devam eden inceleme kapsamında elde edilen sonuçlar değil, tamamen kaynağı belli olmayan yoruma dayalı bilgilerdir" ifadelerine yer verildi.
Açıklamada, kaza kırım heyetinin çalışmalarının titizlikle sürdüğü vurgulanarak, "Düşen uçağımızın enkazında kaza kırım heyetimizin çalışmaları devam etmektedir. Bu konuda resmi açıklamalarımızın dışında yapılan haber ve yorumlara itibar edilmemesi önem arz etmektedir" denildi.