Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), ABD Başkanı Donald Trump'ın hazırladığı 20 maddelik Gazze planını içeren karar tasarısının lehinde oy kullandı.
Planda, Uluslararası İstikrar Gücü adıyla Gazze'de konuşlanacak ve geçiş döneminin güvenliğini denetleyecek bir gücün görev alması da öngörülüyor.
ABD bu güçte yer almak üzere birçok ülkenin katkıda bulunmayı teklif ettiğini açıklamış ama ülke isimlerini paylaşmamıştı.
Karar İngiltere, Fransa ve Somali'nin de aralarında bulunduğu 13 ülke tarafından desteklenirken, hiçbir ülke karşı oy kullanmadı. Rusya ve Çin çekimser kaldı.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, kararın "ateşkesin sağlamlaştırılması için önemli bir adım" olduğunu dile getirdi.
Hamas ise Filistinlilerin hak ve taleplerini karşılamadığını söyleyerek karara tepki gösterdi.
Grup Telegram kanalı üzerinden yaptığı açıklamada, planın "Gazze Şeridi'nde halkın ve grupların reddettiği uluslararası bir vesayet mekanizması dayattığını" belirtti.
Hamas açıklamasında, söz konusu uluslararası güce "direnişin silahsızlandırılması da dahil olmak üzere Gazze Şeridi içinde görev ve roller verilmesinin" onu tarafsızlığından uzaklaştıracağı ve İsrail lehine çatışmanın bir tarafı haline getireceği ileri sürüldü.
Son taslakla ilgili haberlere göre, Uluslararası İstikrar Gücü'nün rolünün bir kısmı, Hamas da dahil olmak üzere "devlet dışı silahlı grupların silahlarının kalıcı olarak bıraktırılması" ve sivillerin ve insani yardım yollarının korunması için çalışmak olarak belirleniyor.
Bu tanım, birçok örgütün "terör örgütü" olarak sınıflandırdığı Hamas'ın silahlarını teslim etmesini öngörüyor ki Trump'ın barış planı kapsamında Hamas'ın da silahsızlandırılması zaten koşullardan birisiydi.
Taslak, Gazze'de yeni bir Filistin polis gücünün kurulmasını ve eğitilmesini de öngörüyor.
Şimdiye kadar Gazze'de iç güvenliği sağlayan polis gücü, Hamas'ın altında faaliyet gösteriyordu.
ABD'nin BM Büyükelçisi Mike Waltz Konsey'e yaptığı açıklamada, söz konusu uluslararası gücün, "bölgenin güvenliğini sağlamak, Gazze'nin silahlardan arındırılmasını desteklemek, terörist altyapıyı dağıtmak, silahları ortadan kaldırmak ve Filistinli sivillerin güvenliğini sağlamakla görevli olacağını" söyledi.
Planın ilk aşaması olan İsrail ve Hamas arasında ateşkes sağlanması ve rehine ve tutukluların teslim edilmesi 10 Ekim'de yürürlüğe girdi. Waltz bunu "kırılgan, hassas bir ilk adım" olarak nitelendirdi.
Karara göre, iki yıl süren savaşın ardından Gazze'nin yeniden inşası için finansman Dünya Bankası tarafından desteklenen bir fonla sağlanacak.
Taslak ayrıca İsrail'in şiddetle karşı çıktığı bir Filistin devleti olasılığını da gündeme getiriyor. Gelecekte bir devlet kurulmasına kapı aralayan madde, bazı Arap devletlerinin baskısı üzerine taslağa dahil edildi.
Trump'ın planı, 7 Ekim 2023'te Hamas'ın İsrail'e saldırmasından bu yana devam eden çatışmaların bitirilmesini hedefliyordu. Gazze'deki Sağlık Bakanlığı'na göre o tarihten bu yana İsrail'in Gazze'deki saldırılarında en az 69 bin 483 Filistinli öldürüldü.
Türkiye katılacak mı?
BMGK kararında da kurulmasına onay verilen uluslararası gücün hangi ülkelerle kurulacağı ise henüz net değil.
Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri, Endonezya, Katar, Pakistan, Suudi Arabistan ve Ürdün'ün dışişleri bakanları, Gazze'deki gelişmeleri değerlendirmek üzere 3 Kasım'da İstanbul'da bir araya gelmişti.
Toplantının ardından basına açıklama yapan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Gazze'ye Birleşmiş Milletler Uluslararası İstikrar Gücü kapsamında asker gönderililip gönderilmeyeceği kararının görev gücünün tanımına göre netleşeceğini belirtti.
"Türkiye barış için elini taşın altına sokmaya hazır ama ortaya çıkacak çerçevenin destekleyeceğimiz nitelikte olması önemli, diplomatik temaslarımız devam ediyor" dedi.
İsrail yönetimi Türk askerinin Gazze'de görev almasına karşı olduğunu açıklıyor.