Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü, Çinli bir gazetecinin, salgının merkez üssünden COVID-19 salgınının ilk aşamalarını belgelemesi nedeniyle dört yıl hapis cezasına çarptırıldığını ve cuma günü dört yıl daha hapis cezasına çarptırıldığını bildirdi. Bir başka sansür haberi ise ABD'den geldi. Adı Savaş Bakanlığı olarak değiştirilen Pentagon'dan yapılan haberlerde yetkililerin onay şartı getirildi.
Türkiye'de, muhalif kanallara yönelik uygulamalar ve gazetecilerin hapis cezalarına çarptırılmalarına ilişkin tartışmalar devam ederken, küresel ihlaller de yükseliyor.
Çin'de Covid-19'u ilk duyuran gazeteciye yeniden hapis cezası
Uluslararası Basın Özgürlüğü Grubu (RSF) yaptığı açıklamada, 42 yaşındaki Çinli gazeteci Zhang Zhan'ın Çin'de "kavga çıkarmak ve sorun çıkarmak" suçundan hüküm giydiğini, aynı suçlamanın, Zhan'ın koronavirüsün erken yayılımı hakkında Wuhan'dan birinci elden anlatımlarını yayınlamasının ardından Aralık 2020'de hapse atılmasına yol açtığını duyurdu.
RSF Asya-Pasifik savunuculuk yöneticisi Aleksandra Bielakowska yaptığı açıklamada, "O, acımasız hapishane koşullarına hapsolmuş biri olarak değil, küresel çapta bir 'bilgi kahramanı' olarak sahip çıkılmalı" dedi.
RSF, cuma günkü cezanın Zhang'ın Çin'deki insan hakları ihlalleri hakkındaki haberlerinin ardından verildiğini söyledi. Eski avukatı Ren, X'te yaptığı paylaşımda, yeni suçlamaların Zhang'ın yurtdışı internet sitelerindeki yorumlarına dayandığını ve suçlu bulunmaması gerektiğini belirtti.
Çin yetkilileri Zhang'ın hangi faaliyetlerden dolayı suçlandığını hiçbir zaman kamuoyuna açıklamadı.
RSF, Çin'in dünyanın en büyük gazeteci hapishanesi olduğunu ve en az 124 medya çalışanının hapiste olduğunu bildirdi. Ülke, 2025 RSF Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'nde 180 ülke ve bölge arasında 178. sırada yer aldı.
ABD'de tartışmalar giderek artıyor
ABD'de ise son dönemde Trump yönetiminin basına yönelik baskıyı artırması tartışılıyor. Yargı kararlarıyla alınan sansür kararları kısmen ortadan kaldırılsa da yeni adımlarla basının özgürlük alanı tehdit altında.
Son olarak Pentagon, yetkili gazetecilerin, sınıflandırılmamış bilgiler de dahil olmak üzere, yayınlanmasına izin verilmeyen bilgiler hakkında haber yapmaktan kaçınma taahhüdünü imzalamalarını zorunlu kılacağını duyurdu.
ABD Savaş Bakanlığı tarafından yayımlanan 17 sayfalık muhtırada, politikaya uymayan gazetecilerin Pentagon'a erişim sağlayan kimlik bilgilerini kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğu ayrıntılı olarak belirtiliyor. Yönergede, "Gizli olmasa bile, bilgilerin kamuoyuna açıklanması için yetkili bir yetkili tarafından onaylanması gerekir" denildi.
Basın özgürlüğü savunucuları, gizlilik zorunluluğunu bağımsız gazeteciliğe bir saldırı olarak kınadı. Pentagon'un yeni kısıtlamaları, ABD Başkanı Donald Trump'ın ABD medyasının görünümünü yeniden şekillendirmek için tehditlerini, davalarını ve baskılarını artırmasıyla birlikte geldi.
"Halk artık bağımsız habercilikten mahrum kalıyor"
Ulusal Basın Kulübü Başkanı Mike Balsamo, "Ordumuzla ilgili haberlerin önce hükümet tarafından onaylanması gerekiyorsa, halk artık bağımsız habercilikten mahrum kalıyor. Sadece yetkililerin görmelerini istedikleri şeyleri alıyor," dedi.
Savunma Bakanı Pete Hegseth, sosyal medyada yaptığı paylaşımda yeni kısıtlamalara dikkat çekerek, "Pentagon'u basın değil, halk yönetiyor" dedi.
Ayrıca medya mensuplarının ABD askeri karargahının koridorlarında artık serbestçe dolaşmasına izin verilmeyeceğini duyurarak, "Basının artık güvenli bir tesisin koridorlarında dolaşmasına izin verilmiyor. Rozetinizi takıp kurallara uyun - ya da eve gidin." ifadelerini kullandı.
