ABD’de hükümet, Kongre'deki Cumhuriyetçiler ile Demokratlar arasındaki anlaşmazlık sonucu meydana gelen bütçe krizi nedeniyle resmen kapandı. Hükümet fonları kesilirken; yaklaşık 750 bin federal çalışanın ücretsiz izne çıkarılması bekleniyor. ABD’de sosyal hizmetlerden ekonomiye kadar geniş bir alanda aksamalar yaşanacağı öngörülüyor.
ABD Başkanı Donald Trump’ın liderliğindeki Cumhuriyetçi Parti ile muhalefetteki Demokratlar, dün ABD Kongresi'nde bütçe konusunda anlaşmaya varamayınca, federal hükümete sağlanan fonlar dün gece yarısı kesildi.
Beyaz Saray Yönetim ve Bütçe Ofisi (OMB), hükümetin kapanacağını doğrulayan bir bildiri yayımlayarak çıkmazdan Demokratları sorumlu tuttu. Bildiride, “Demokratların bu sürdürülemez tutumlarını ne kadar sürdürecekleri belirsiz, bu da kapanmanın süresini tahmin etmeyi zorlaştırıyor” ifadesi yer aldı.
Trump’ın Bütçe ve Yönetim Ofisi’nin (OMB) Direktörü Russ Vought, kurumlara sadece ücretsiz izin prosedürlerini değil, aynı zamanda federal çalışanların kitlesel işten çıkarmalarını da uygulama talimatı verdi.
ABD basınında yer alan haberlere göre kapanmanın etkisi, ülke genelinde hızla hissedilecek. Yaklaşık 750 bin federal çalışanın ücretsiz izne çıkarılması bekleniyor; bazı çalışanların ise işten atılabileceği öne sürülüyor. Kamu kurumlarındaki birçok ofisin kapatılacağı ileri sürülürken, eğitim, çevre ve diğer hizmetlerde aksamalar yaşanması bekleniyor.
Trump yönetiminin sınır dışı etme gündemine hızla devam edeceği, bunun da sosyal ve ekonomik etkiler yaratacağı belirtildi.
Trump, kapanma istemediklerini söylese de Demokratlara karşı “geri dönüşü olmayan, kötü şeyler” yapacağı tehdidinde bulundu. Ayrıca Demokratların önem verdiği bazı programların kesilebileceğini belirten Trump’ın, “Sevdikleri şeyleri ortadan kaldırmak, çok sayıda insanı dışarıda bırakmak” sözleriyle yeni bir gerilim sinyali verdiği ifade edildi.
Demokratlar ve Cumhuriyetçiler arasındaki anlaşmazlık
Demokratlar ise Uygun Fiyatlı Sağlık Hizmetleri Yasası (Affordable Care Act) kapsamında milyonlarca kişiye sağlanan ve sona ermekte olan sigorta sübvansiyonlarının devam etmesini talep etti. Bu sübvansiyonların bitmesi, sigorta primlerinde ciddi artışlara yol açıyor. Cumhuriyetçiler ise şimdilik müzakereyi reddederken; Trump’a görüşmelerden uzak durma uyarısında bulundu.
Krizin, ekonomiye de doğrudan yansıyacağı kaydedildi. ABD basını, kapanmaların ülke genelinde “ekonomik maliyet, korku ve karmaşa” yarattığını vurguladı.
Çok uluslu bir ABD yatırım bankası olan Goldman Sachs’ın analizine göre, finans piyasaları geçmişteki kapanmalara karşı genellikle kayıtsız kalsa da bu sefer farklı bir tablo ortaya çıkabilir.
ABD hükümetinin, 3 Ekim Cuma günü aylık istihdam raporunu yayımlaması beklenirken; raporun kamuoyuna açıklanıp açıklanmayacağı ise belirsiz.
Pentagon ve İç Güvenlik Bakanlığı, krizden çoğunlukla etkilenmeyecek
Sağlık programlarının devam edeceği, ancak personel yetersizliği nedeniyle bazı hizmetlerde gecikmeler yaşanabileceği ifade ediliyor.
Pentagon’un çalışmalarını sürdüreceği, İç Güvenlik Bakanlığı’nda ise çoğu çalışanın görev başında kalacağı bildirildi. Büyük ölçüde kendi kendini finanse eden ABD Posta Servisi ise normal şekilde hizmet vermeye devam edecek.
Brookings Enstitüsü’ne göre federal iş gücünün yaklaşık yüzde 25’i kapanmadan etkilenecek. Polis, ambulans görevlileri ve hava trafik kontrolörleri gibi “temel” çalışanlar maaş almadan çalışmayı sürdürecek, ancak 2019 tarihli Hükümet Çalışanlarının Adil Muamelesi Yasası gereği, anlaşmaya varıldığında geriye dönük maaşlarını alacaklar.
