Yeni bir araştırma, küresel emisyonlara en az katkıda bulunan ülkeler olmalarına rağmen, artan ölümcül sıcak günlerinin yükünü en çok yoksul ülkelerin çekeceğini ortaya koydu.
Perşembe günü yayınlanan bir araştırmaya göre, yüzyılın sonuna doğru dünya her yıl yaklaşık iki ay tehlikeli aşırı sıcak gün yaşayacak ve küçük, yoksul ülkeler, en büyük karbon kirleticisi ülkelerden çok daha sık etkilenecek.
Ancak 10 yıl önce Paris İklim Anlaşması ile başlayan ısıyı hapseden gazların emisyonlarını azaltma çabaları önemli sonuçlar verdi.
Aynı araştırma, onlar olmadan Dünyanın yılda 114 gün daha ölümcül aşırı sıcak günlere doğru sürükleneceğini gösterdi.
Dünya aşırı sıcak günlerinin sayısını iki katına çıkarabilir
Uluslararası iklim bilimcilerden oluşan Dünya Hava Durumu Atıf ve ABD merkezli İklim Merkezi, bu çığır açan anlaşmanın, insanların üzerindeki en büyük iklim etkilerinden biri olan sıcak hava dalgaları açısından ne kadar fark yarattığını hesaplamak için bilgisayar simülasyonları kullandı.
Henüz hakem değerlendirmesinden geçmeyen ancak iklim bölümünde yerleşik teknikler kullanan raporda, 2015 yılında dünya ve 200'den fazla ülkede kaç tane aşırı sıcak gün yaşandığı, Dünya'nın şu anda kaç gün yaşadığı ve iki gelecek senaryoda nelerin öngörüldüğü hesaplandı.
Senaryolardan biri, ülkelerin emisyonları azaltma konusundaki sözlerini yerine getirmesi ve 2100 yılına gelindiğinde dünyanın sanayi öncesi dönemlere göre 2,6**°**C daha sıcak olması.
Euronews'un aktardığı çalışmaya göre bu, Dünya'nın şu anda sahip olduğu aşırı sıcak gün sayısına 57 gün daha ekliyor.
Diğer senaryo ise, Paris Anlaşması öncesinde dünyanın ulaşması beklenen 4°C'lik ısınma . Çalışma, bunun ek sıcak günlerin sayısını iki katına çıkaracağını ortaya koydu.
Raporun yazarlarından Climate Central Bilim Başkan Yardımcısı Kristina Dahl, "İklim değişikliği nedeniyle acı ve ızdırap yaşanacak. Ancak 4°C'lik ısınma ile 2,6°C'lik ısınma arasındaki bu farka bakarsanız, bunun son 10 yılı ve insanların ortaya koyduğu hedefleri yansıttığını görürsünüz. Bana göre bu cesaret verici." diye konuştu.
Çalışmada, her lokasyon için aşırı sıcak günler, 1991 ile 2020 yılları arasındaki karşılaştırılabilir tarihlerin yüzde 90'ından daha sıcak olan günler olarak tanımlanıyor. Raporda, 2015'ten bu yana dünyada ortalama 11 aşırı sıcak gün eklendiği belirtiliyor. Dahl, "Bu sıcaklık insanları acil servise gönderiyor. Sıcaklık insanları öldürüyor," dedi.
Raporda, tehlikeli sıcak günlerin artmasıyla kaç kişinin etkileneceği belirtilmiyor ancak Imperial College London'dan ortak yazar Friederike Otto, "kesinlikle on binlerce veya milyonlarca kişi olacak, daha az değil" diyor.
Her yıl binlerce insanın sıcak hava dalgaları nedeniyle hayatını kaybettiğini kaydetti.
Sıcak hava dalgaları daha da sıcak olacak
Perşembe günkü çalışmada, 2023'te Güney Avrupa'da bir hafta sürecek sıcak hava dalgasının, Paris Anlaşması'nın imzalandığı 10 yıl öncesine göre yüzde 70 daha olası ve 0,6°C daha sıcak olduğu hesaplandı. Raporda, dünyanın iklimle mücadele çabaları artmazsa, yüzyılın sonunda benzer bir sıcak hava dalgasının 3°C daha sıcak olabileceği tahmin ediliyor.
Raporda, geçen yıl Güneybatı ABD ve Meksika'da yaşanan sıcak hava dalgasına benzer bir sıcak hava dalgasının, mevcut karbon kirliliği eğilimi altında yüzyılın sonuna kadar 1,7°C daha sıcak olabileceği belirtiliyor.
Diğer gruplar da yüz binlerce ölüm tespit ediyor tespit edildiğini ve bunların çoğunun insan kaynaklı iklim değişikliğinden kaynaklandığını söyledi.
Veriler her şeyden önce, iklim değişikliğinin etkilerinin, iki senaryodan daha az uç olanında bile ne kadar adaletsiz göründüğünü gösteriyor.
Bilim insanları, bu senaryoya göre yüzyılın sonuna kadar her ülke için beklenen ek aşırı sıcak gün sayısını açıkladı. Bu tehlikeli sıcak günlerinde en büyük artışları görecek 10 ülkenin neredeyse tamamı küçük ve okyanusa bağımlı ülkeler; bunlar arasında Solomon Adaları, Samoa, Panama ve Endonezya yer alıyor.
Örneğin Panama, 149 ekstra aşırı sıcak gün bekleyebilir. Bu ülkelerin ilk 10'u, şu anda havada bulunan ısıyı hapseden gazların yalnızca yüzde 1'ini üretti, ancak ek aşırı sıcak günlerin yaklaşık yüzde 13'ünü alacak.
Ancak karbonu en çok kirleten ülkeler olan Amerika Birleşik Devletleri, Çin ve Hindistan'ın yalnızca 23 ila 30 arasında fazladan aşırı sıcak gün yaşayacağı tahmin ediliyor. Havadaki karbondioksitin yüzde 42'sinden sorumlular, ancak fazladan aşırı sıcak günlerin yüzde 1'inden bile azını yaşıyorlar.
Çalışma ekibinde yer almayan Victoria Üniversitesi iklim bilimcisi Andrew Weaver, "Bu rapor, onlarca yıldır söylediğimiz şeyleri güzel ve somut bir şekilde ortaya koyuyor. Küresel ısınmanın etkileri, tarihsel olarak önemli miktarda sera gazı salmayan gelişmekte olan ülkeleri orantısız bir şekilde etkileyecek. Küresel ısınma, sahip olan ve olmayan uluslar arasında yeni bir uçurum yaratıyor; bu da eninde sonunda daha fazla jeopolitik istikrarsızlığın tohumlarını ekecek." dedi.
Rapor mantıklı görünse de, araştırmaya katılmayan Potsdam İklim Enstitüsü Direktörü Johan Rockstrom, insanların Paris öncesi 4 derecelik ısınma yörüngesinde olmadığımız için rahatlamaması gerektiğini, çünkü mevcut yörüngenin "Dünyadaki milyarlarca insan için hâlâ felaketli bir gelecek anlamına geleceğini" söyledi.
