Günler kısalmaya başladı ve yakında Türkiye'de herkez işe, okula karanlıkta uyanıp gitmeye başlayacak. Son yıllarda sürekli yapılan 'yaz saati uygulaması' tartışmaları da yeniden alevlenecek. Türkiye, 2016 yılından bu yana kış saati kullanımını kalıcı olarak yaz saati uygulamasına geçmiştir. Bu kararın temel nedeni, enerji tasarrufu ve gün yayılımının daha uzun süreli kullanım tüketimi olarak gösterilir. Geçtiğimiz pazar saatleri yeniden ayarlanan ABD'de de benzer bir tartışma var ve oradaki tartışmalar şöyle:
ABD, II. Dünya Savaşı'nın büyük bir bölümünde Yaz Saati Uygulamasını kalıcı olarak uyguladı. Bu fikir , yakıt tasarrufu ve standartların korunması amacıyla ortaya atılmıştı. Savaş 1945'te sona erdiğinde, Gallup katılımcılara saati nasıl göstermemiz gerektiğini sordu. Katılımcıların yalnızca %17'si o zamanlar "savaş saati" olarak adlandırılan zamanın tüm yıl boyunca uygulanmasını istedi.
1970'lerdeki enerji krizi sırasında, 1973-1974 kışında ABD tekrar kalıcı Yaz Saati uygulamasını denedi. Amaç yine yakıt tasarrufuydu . Başkan Richard Nixon'ın Ocak 1974'te yasayı imzalaması o dönemde popüler bir hamleydi. Ancak ay sonunda, Florida valisi, sekiz okul çocuğuna karanlıkta araba çarpmasının ardından yasanın yürürlükten kaldırılmasını talep etti. Ülke genelindeki okullar, başlangıç saatlerini güneş doğana kadar erteledi.
Neden Yaz Saati Uygulamasına ihtiyacımız var?
Son 25 yıldır yapılan araştırmalar, bir saatlik değişimin Dünya'nın dönüşüne göre ayarlanmış vücut ritimlerini bozduğunu göstererek, Yaz Saati uygulamasının herhangi bir biçimde iyi bir fikir olup olmadığı konusundaki tartışmayı körüklüyor.
Mesele şu ki, her argümanın bir karşı argümanı var. Örneğin, insanların bir saat daha az uyuduklarında geçirdiğini gösteren çalışmalar var. Ayrıca , günün sonunda bir saat daha fazla güneş ışığı olduğunda soygunların azaldığını gösteren çalışmalar da var. Ayrıca, insanların Yaz Saati uygulamasının başlangıcında daha fazla kalp krizi geçirdiğini de biliyoruz. Peki ya ruh sağlığımız? İnsanlar bir saat daha fazla gün ışığı olduğunda daha mutlu görünüyor .
Elbette, açık havada güneşin tadını çıkarmanın bedelini ödeyen ekonomi de var. Yaz saati uygulamasının getirilmesinin bir gerekçesi olarak enerji tasarrufu sıklıkla öne sürülse de, tasarruf edilen enerji miktarı çok az - hatta hiç yok.
Yaz saati uygulaması için lobi faaliyetleri çoğunlukla ekonominin farklı sektörlerinden geldi. 20. yüzyılın ortalarında, eğlence amaçlı spor endüstrisi (örneğin, sürüş sahaları) lobi grupları, ofiste geçirdikleri bir günün ardından daha fazla müşterinin dışarı çıkmasını istiyordu. Günün sonunda daha fazla ışık olduğunda bunu yapmak daha kolaydır.
Ancak sinema endüstrisi Yaz Saati uygulamasını sevmezdi. Dışarısı aydınlıkken sinemaya gitme olasılığınız daha düşüktür. Efsaneye rağmen, çiftçiler de sevmezdi çünkü sabahları yiyeceklerini pazara götürmeyi zorlaştırırdı.
Sonuç olarak: Günün sonunda veya başında ekstra bir saat güneş ışığı almanın faydalı olup olmadığı belirsiz. Bu tamamen kim olduğunuza ve ne istediğinize bağlı. Ayrıca, ABD'de Yaz Saati uygulamasının yakın zamanda kaldırılacağı da görünmüyor.
Kaynak: https://edition.cnn.com/2022/11/05/health/daylight-saving-time-explainer-wellness
