Rusya ile Ukrayna arasındaki sorunun nedenleri Rusya ile eski bir Sovyetler Birliği ülkesi olan Ukrayna'nın arası, Kiev yönetiminin Avrupa Birliği (AB) ile yakınlaşması üzerine açıldı. Kiev'de iktidara gelen Rusya yanlısı Viktor Yanukoviç, ülkenin Batı'ya yönelmesini engellemek için 2013 yılında AB Ortaklık Anlaşması'nı askıya aldığını açıklaması, krizlerin başlangıcı oldu. Yıllar itibariyle bakarsak şöyle toparlayabiliriz: 2013 yılında; Ukrayna’da "meydan olayları" olarak anılan iç karışıklıklar yaşandı. Bağımsızlık Meydanı'nda binlerce kişi, Yanukoviç'in kararını protesto etti. Rusya yanlılarının da sokaklara çıkmasıyla zaman zaman çatışmalar yaşandı. Olayların kontrolden çıkması üzerine dönemin Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç, Rusya'ya kaçtı. Ukrayna vatandaşları; Rus ve Batı yanlıları olarak ikiye bölündü. 2014’te; Kiev’de yaşanan olaylar Kırım ve Donbas'a sıçradı. 16 Mart’ta yapılan, Tatarlar ve Ukraynalıların katılmadığı referandumun ardından Kırım, Rusya tarafından ilhak edildi. Rusya yanlılarının işgali Kırım'la kalmadı. Ukrayna'nın doğusundaki şehirlerde Rusya yanlısı ayrılıkçılar sözde devletlerini ilan etti. 2021 (Haziran); ABD ve Rusya Cenevre’de, Ukrayna için bir araya geldi. ABD, Rusya’nın Ukrayna’nın NATO’ya katılmasını önlemek amacıyla  sunduğu öneriyi “Umutsuz girişim” olarak nitelendirdi. “Kimsenin NATO’nun ‘açık kapı politikasını’ kapatmasına izin vermeyeceğiz” denildi. 2022 (Ocak-Şubat); Ukrayna hükümeti, Rusya’nın, paramiliter taktiklerle siber saldırılarda bulunduğu 70 web sitesini çökerttiğini, Ukrayna'nın en büyük bankalarından ikisinin siber saldırıya uğradığını iddia etti, suçlamalar Rusya tarafından reddedildi. Batılı ajanslar, 15 Şubat 2022’de Rusya’nın tatbikat amacıyla Belarus, Ukrayla sınırında ve Kırım, Moldova’da yığınak yaptığını duyurdu. 16 Şubat 2022’de -BBC “Batı'dan güvenlik garantisi talep eden Rusya, Ukrayna sınırına yakın bölgelere 130 bin asker (Başkan Joe Biden, toplam sayılarının 150 bin olduğunu belirtti) yığdığın açıkladı. 30 bini aşkın asker Ukrayna ile 1.084 km. sınırı olan Belarus'ta tatbikat yaptı. Tatbikat, 20 Şubat 2022’de sona ermesinin planlandığı belirtilmesine rağmen devam etti. Rusya’nın 5 denizaltısı da Karadeniz’de devriye dolaşmakta olduğu basında yer aldı. ABD, tüm Rus güçlerinin her an bir askeri harekât başlatmak için hazır olduğunu söylerken, Moskova sürekli olarak böyle bir planı olmadığı ve bazı askerlerini de geri çektiği belirtildi. ABD, Rus işgalinin hala çok gerçek bir tehdit olduğuna inandığını son ana kadar tekrarladı. Birçok Batılı hükümet, tehdit nedeniyle vatandaşlarını Ukrayna'dan ayrılmaya çağırdı. Türkiye’de durum Cumhurbaşkanı Erdoğan; “Kendi çıkarlarımız doğrultusunda Rusya’dan ve Ukrayna’dan vazgeçmeyeceğiz” dedi. Türkiye, savaşın beşinci gününde Ukrayna’nı toprak bütünlüğü ve siyasi birliğinden yana olduğunu duyurdu. Bu süreçte Türkiye’ye büyük bir inisiyatif sağlayan Montro’nün öneminin bir kez daha anlaşıldı. Savaşın nedenleri SSCB’nin dağılmasından sonra Rusya; toprak kaybetti, nüfusu, ekonomik gücü azaldı. 1990'da, Batı Mihail Gorbaçov'a verilen söz, yalnızca Almanya'nın birleşmesi bağlamındaydı. NATO'nun "doğuya doğru bir santimetre bile genişlemeyeceğine"  söz verilmişti. Oysa; NATO genişledi, silahlarını Polonya, Romanya’ya yerleştirdi. Şimdi de Gürcistan ve Ukrayna ve hatta Finlandiya, İsveç NATO’ya üye yapılmak isteniyor. Rusya, NATO ülkelerini, Ukrayna'ya silah "pompalamak" ve ABD'yi Rusya'nın gelişimini kontrol altına almak için gerilimi körüklemekle suçladı. “Bu benim kırmızı çizgimdir” diyen Putin, anılan ülkelerin NATO’ya üye olarak alınmamaları konusunda garanti istedi. Rusya, NATO'nun 1997 öncesi sınırlarına dönmesini istiyor. NATO'nun doğuya doğru genişlemesinin artık son bulmasını ve Doğu Avrupa'daki askeri faaliyetlerine son verilmesini talep ediyor. Birliklerinin Polonya ve Baltık ülkeleri Estonya, Letonya ve Litvanya'dan çekilmesi; Polonya ve Romanya gibi ülkelerde hiçbir füzenin konuşlandırılmamasını da istiyor. Rusya Ukrayna’dan;
  • NATO’ya katılmaktan vazgeçip, tarafsızlık sözü vermesini
  • 2014 Kırım ilhakını tanımasını
  • Donbas’taki tartışmalı sınır konusunda ayrılıkçılarla müzakerede bulunmasını talep ediyor
Ukrayna;
  • Rusya’nın taleplerini kabul edilmez olarak görüyor
  • Donbas’taki ayrılıkçılarla müzakere etmeyi de reddediyor.
NATO VE ABD’nin Doğu Avrupa’daki asker sayısı
ÜLKE NATO ABD AÇIKLAMALAR
Estonya 1.150
Letonya 1.650
Litvanya 1.100    500 ABD Askerleri
Polonya 1.060 5.400 NATO Komutasında değil
Romanya 4.000 1.000 NATO Rakamlarında
Bulgaristan    200    200 ABD Askerleri de vardır.
TOPLAM 9.160 7.100 16.260 (Gen. Toplam)
(Kaynak; BBC, Reuters, NATO)   Rusya’nın Jeopolitik amaçlarını şöyle sıralamak mümkündür *Dünya gücü olmak *Sınırlarını güven altına almak *NATO’nun yayılmasını engellemek *ABD Dayatmalarını kırmak *Yeni bir güç olduğunu kanıtlamak *Almanya'yı Rusya'ya bağlayan, Alman-Rus ittifakını güçlendirecek “Nord Stream-2” adlı boru hattını güvenli hale getirecek kritik yerleri kontrol altına almak. *Ukrayna’daki batı yanlısı iktidarı değiştirmek *Donbas ve Kırım’ı (Ukrayna’nın Karadeniz’e çıkışını engellemek) daha uygun hale getirmek Savaşın Ceridesi 1.Gün (24 Şubat 2022)
  • ABD Başkanı Joe Biden, Vladimir Putin'in Rus askerlerini Ukrayna topraklarına sokarak "diplomasiyi reddettiğini" söyledi
  • Pentagon, kendi değerlendirmelerine göre Rusya ordusunun Kiev'e doğru hareket ettiğini ve hedeflerinin hükümeti devirmek olduğunu belirtti.
  • Rusya Savunma Bakanlığı, Rus hava indirme ve baskın birliklerinin, Rus işgalindeki Kırım üzerinden Herson'a girdiğini duyurdu.
  • Ukrayna ordusu, bugün kaybettiği Kiev yakınlarındaki Hostomel Havalimanı'nı geri almak için operasyon başlattı.
  • Ukrayna polisi, günün başından beri Rusya'nın 203 saldırı düzenlediğini ve savaşın neredeyse Ukrayna'nın tamamında sürdüğünü açıkladı.
  2.Gün (25 Şubat 2022)
  • Putin, Ukrayna ordusuna seslenerek silahlarını bırakmalarını istedi.
  • Ukrayna Savunma Bakanlığı, Rus işgalcilerin 3000 askerini kaybettiğini açıkladı.
  • Rusya, kıtalararası balistik füzeleri Moskova'dan yola çıkardı.
  • Ruslar Kiev’e ilk saldırıyı gerçekleştirdi
  • NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna'ya desteğin devam edeceğini belirtti.
  1. Gün (26 Şubat 2022)
 * Kiev Rus kuşatmasına direnirken, dünyadan tepkiler gelmeye devam etti
  • Rusya'nın bankacılık sistemini uluslararası Swift ödeme sisteminden koparıldığı açıklandı
  • Ukrayna Rusya’nın müzakere talebini reddetti
  • Rusya taarruzun durdurulması talimatını geri aldı
  • Türkiye ilk etapta 5 bin kişiyi Ukrayna’dan tahliye etti 6 bin 600 Türk vatandaşı tahliye talebinde bulundu
  • Ukraynalı sivil müdafiler, Kiev girişinde Rus ordusuna molotof kokteylleriyle saldırdı. Rus zırhlı araçlarının alevler içinde yandıkları görüntülendi
  • Rusya birliklerine her yönden saldırı emri verdi
  • Ukraynalılar sınırı açan Polonya’ya sığınmaya başladı
  1. Gün (27 Şubat 2022)
  • Rus birlikleri Kiev, Harkov’a girdi. Harkov’da göğüs göğüse muharebeler yaşandı
  • Rus tankların sivil araçların üstünden geçtiği, konutların bombalandığı görüntüleri yayınlandı, çatışmalar savaşa dönüştü
  • Birçok ülkede, Rusya’nın savaşa son vermesi gösterileri yapıldı
  • ABD Başkanı’nın, “Bu 3. Dünya savaşıdır” diye nitelendirdiği savaş hakkında Dünya kamuoyunda “Ukrayna kurban edildi, kullanıldı” kanaati yaygınlaştı.
  • Putin “Nükleer caydırıcı güç” (Nükleer silahlar ve hipersonik füzeleri de kapsıyor) talimatını verdi. Rusya’ya tepkiler yağdı, NATO tehlikeli ve sorumsuz bir açıklama olarak nitelendirdi, “Rusya ile savaşmak istemiyoruz” açıklamasında bulundu.
  • Rusya ve Belarus’tan Ukrayna’ya füze fırlatıldı, Karadeniz’deki savaş gemilerinden de füze fırlatıldı
  • Ukrayna Rus birliklerine mukavemet gösterdi, sivil halka silah mühimmat dağıtıldı
  • Kadınlar, çocuklar metro ve kapalı garajlara sığındı, 368 bin kişinin Polonya’ya göç ettiği duyuruldu
  • Belarus sınırında Pripyat Nehri yakınlarında Rusya-Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcıları “ön koşulsuz” masaya oturdu
  • Uluslararası Adalet Divanı’na başvurduğunu açıklayan Ukrayna, 3 bin 500 Rus askerinin öldürüldüğünü, 200 askerin esir alındığını, Rusların 26 helikopter ve 27 uçağını düşürdüklerini, 146 tankı imha ettiklerini açıkladı
  • Biden, “Ya 3. Dünya Savaşı ya da yaptırım uygulanacak” dedi. Rus finans kuruluşlarının işlem gerçekleştirmelerini yasaklandı.
  • Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, çatışmanın savaşa dönüştüğünü belirterek, Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin tüm hükümlerinin uygulanmaya başlanacağını söyledi.
  • Ukrayna tarafından öne sürülen iddiaya göre; Rusya Genelkurmay Başkanı Valeri Grasimov görevden alındı.
  1. Gün (28 Şubat 2022)
  • Rus rublesi yüzde 27 değer kaybetti
  • Zelenski, AB üyelik başvurusunu imzaladı
  • İngiltere Rus gemilerinin limanlarına erişmesini yasakladı
  • Yarım milyon insan Ukrayna’dan ayrıldı
  • Makron, Rusya’ya acil ateşkes çağrısında bulundu
6.Gün (1 Mart 2022)
  • Belarus’ta gerçekleştirilen ilk tur müzakereler herhangi bir ilerleme kaydetmeden ve ateşkes sağlanmadan sona erdi. Taraflar 2 Mart’ta tekrar buluştu.
  • Putin yaptığı basın açıklamasında “Batı bir yalanlar İmparatorluğudur. Başka çarem kalmamıştı” dedi.
  • Rusya, Kiev’i bombalamaya devam etti, Harkov belediye binası füzeyle vuruldu
  • 64 kilometrelik Rus konvoyu Kiev yolunda görüntülendi.
7.Gün (2 Mart 2022)
  • Kiev’de gece boyunca patlama sesleri ve yeniden sirenler duyuldu
  • Harkov’u hedef alan topçu atışlarında 21 kişinin öldüğü belirtildi
  • Rus askerine karşı direnişin devam etti
  • Rusya’nın en büyük bankası Sberbank Avrupa pazarından çekildi.
  • Ukrayna’da hava hakimiyeti Rusların elinde
  • Kiev ve Harkov’da gece de patlamalar devam etti.
  1. Gün (3 Mart 2022)
  • Ukrayna’nın çağrıları üzerine 16 bin yabancı gönüllünün Ukrayna’ya geldiği bildirildi
  • Rus savaş gemileri Odessa açıklarına geldi
  • Ukrayna’da 1612 hedef vuruldu, 62 uçak, 606 tank, 39 S300 savunma sistemi imha edildi
  • Ukrayna 9 bin Rus askerinin öldürüldüğünü duyurdu.
  • Lavrov; Ukrayna’nın müzakereyi ertelemek için bahane ürettiğini, karşılıklı çıkarları gözeterek bir sonuca varmak istediklerini belirtti, "3.Dünya Savaşı ve nükleer savaş Batı’nın zihninde var” açıklamasını yaptı
  • 2 .tur müzakerelerin bu akşam yapıldı. 3. Tur müzakere yapılması kararlaştırıldı.
  • 39 ülke Ukrayna’da işlenen suçların soruşturulması için Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne başvurdu
  • Putin; Rusların ve Ukraynalıların tek halk olduğunu, ölenlerin yakınlarına 7 milyon ruble verileceğini ve yakınlarına maaş bağlanacağını söyledi.
  • Ukrayna BM’den Barış Gücü gönderilmesini istedi
  • Gürcistan ve Moldova AB üyeliği için resmi başvuruda bulundu.
  1. Gün (4 Mart 2022)
  • Ukrayna, Rus güçlerinin 9 bin 166 asker kaybettiğini ordusu, Rusya'ya ait 33 uçak, 37 helikopter, 251 tank, 939 zırhlı araç, 105 top ve 2 hafif sürat teknesini imha ettiği duyurdu
  • Avrupa’nın en büyük santralı Zaporijya Nükleer Santrali sahasındaki çatışmalar sonucu yangın çıktı
  • Belarus'un Ukrayna ve Polonya’ya sınır şehri olan Brest’te gerçekleştirilen 2.tur müzakerede Ukrayna'nın beklentisinin karşılamadığı, üçüncü tur görüşmelerin önümüzdeki hafta başında yapılacağı belirtildi
  • Rus kuvvetlerinin Karadeniz'deki stratejik öneme sahip Herson ele geçirdiği ve Mariupol'u kuşattığı bildirildi.
Yaptırımlar ABD, NATO ve AB tarafından Rusya’ya uygulanacağı açıklanan yaptırımları şöyle sıralayabiliriz:
  • Rusya’nın Avrupa Konseyinden kopartılması
  • Uluslararası para transferinden (Swıft’ten) çıkartılması (ABD, İngiltere, Romanya, Danimarka)
  • Putin ve Dışişleri Bakanı Lavrov’un mal varlığına el konulması
  • Rus uçaklarının AB hava alanlarına inememesi
  • Rus medyasına yasaklama getirilmesi
  • ABD’deki Rus diplomatların sınır dışı edilmesi
  • ABD’nin Belarus’taki elçiliği kapatması
  • Putin’in mal varlığının dondurulması
  • New York Menkul Kıymetler Borsası’nda bazı Rus hisselerinin alım satımını durdurulması
  • Rusya’ya sosyo-kültürel abluka
  • 680 Rus oligarka yaptırım kararı
  • UEFA ve FİFA’dan Rus takımlarına men yaptırımı…
Yardımlar Batılı ülkelerin Ukrayna’ya yardımları
  • ABD 350 milyon Dolar yardım yapacağını bildirdi
  • Almanya 500 Stinger ve 1000 tanksavar füzesi göndermeyi taahhüt etti, savaşın 5. Günü silah göndereceğini açıkladı
  • AB Ukrayna’nın silah alım ve teslimat maliyetini finanse edeceğini bildirdi ve 450 milyon Euro askeri yardımı onayladı
  • NATO'nun Ukrayna'ya gönderdiği silahları taşıyan konvoy Polonya sınırından Ukrayna'ya girdi.
  • Fransa, Ukrayna'ya askeri teçhizat ve bunun yanı sıra 300 milyon euro mali yardımda bulunacağını açıkladı.
  • Pentagon, 8 bin 500 savaşa hazır askeri alarma geçirdi ve Almanya, Romanya ve Polonya'ya 3 bin ekstra asker gönderileceğini açıkladı.
  • NATO Genel Sekreteri Ukrayna’ya tanksavar ve uçaksavar silah takviyesi yapacağını bildirdi.
  • AB Ukrayna’ya acil yardımlarını arttırdığını bildirdi
  • Türkiye Ukrayna’ya insani yardım gönderdi,
  • Diğer NATO müttefikleri, ittifakın doğu kanadına desteklerini artırdı.
YARIN: Savaşın stratejik kurallar ve harp prensipleri açısından değerlendirilmesi http://Kurmay gözüyle Rusya-Ukrayna Savaşı- 1 https://www.gazetezebra.com.tr/2022/manset/kurmay-gozuyle-rusya-ukrayna-savasi/