Köpek ve kedilerde bilişsel fonksiyon bozukluğu, insanlardaki gibi yaşlanmanın sonucu ortaya çıkar. Bu hastalıkta beyinde beta amiloid adı verilen toksik bir madde birikir. Çeşitli derecelerde beyin dejenerasyonu vardır ve buna bağlı olarak davranış değişiklikleri görülür. Hastalık ilerleme eğilimine sahiptir. Bilişsel işlev bozukluğu olanlarda yaşlılıkla ilgili değişikliklere ek olarak anormal denebilecek davranışlar görülür. Beyindeki kan akışında azalma vardır. Sinir hücreleri, diğer adıyla nöronlar, bilginin taşınıp iletilmesinde önemli bir görev üstlenirler. Burada nöronlar işlevsiz hale geldiği için beynin hatırlama, bilgiyi işleme ve yapılması gereken davranışları tespit yeteneği bozulur. Hastalık belirtileri Bilişsel işlev bozukluğu bulunan köpeklerde görülen belirtiler köpekten köpeğe değişir. Ancak sıralayacağım belirtilerden biri veya birkaçı mutlaka vardır. Bunlar; anlamsızca dolaşma, volta atma, tuvalet alışkanlığının bozulması, bildiği yerleri ve insanları tanıyamama, komutları unutma, yeni şeyleri öğrenmede zorluk, endişe, saldırganlık, havlama, uyku düzeninde değişiklikler, iştahsızlık, aşırı yalanma gibi davranış değişiklikleridir. Tanı Hasta sahibinin gözlemleri, köpeğin yaşı bilişsel işlev bozukluğu olduğuna yönelik kuşkuyu oluşturur. Ancak genel sağlık durumunun ortaya konması ve bilişsel işlevlerin durumunu anlamak için tam bir fizik muayene yapılmalıdır. Altta yatan başka bir hastalık olabilir. Bunun ayırıcı tanısı yapılmalıdır. Bu amaçla kan, idrar bakıları, röntgen ve ultrason muayeneleri yapılır. Duruma göre beyin MR’ı çekilebilir. Sağaltım Bu bozukluğun tam bir sağaltımı yoktur. Amaç, ilerlemenin yavaşlatılması ve hastanın yaşam kalitesinin bozulmasına engel olmaya çalışmaktır. İlerlemenin yavaşlatılması ve hastalığın bazı etkilerinin giderilmesi için özel diyetler uygulanabilir. Sağlıklı beyin hücrelerini koruma amacıyla antioksidanlar ve orta zincirli yağ asitleri kullanılır. Orta zincirli yağ asitleri için hindistan cevizi yağı, hurma çekirdeği yağı ve tereyağı iyi kaynaklardır. E ve C vitamini ilaveleri, selenyum ve beta karoten destekleri yararlı olur. Tedavi amacıyla kullanılacak ilaç; monoaminoksidaz inhibitörü işlevi gören ilaçlardır. Akupunktur gibi destek tedavilerinin de yaralı olduğu bazı kaynaklarca belirtilir. Zihinsel uyaranlarla zenginleştirilmiş yaşam alanı, bilişsel kaybı yavaşlatır. Egzersiz ve düzenli oynanan oyunlar iyi gelir. Hastanın rahatı için evde tuvalet alanları oluşturulabilir. Daha konforlu bir yatak, uyku kalitesini artırır. Köpeğin yattığı ortam hafif aydınlatılırsa çevresini görmesi kolaylaştırılmış olur. Geriatrik köpekler, genel sağlıkları açısından dikkatle izlenmeli ve olası davranış değişiklikleri vakit geçirmeden veteriner hekiminizle paylaşılmalıdır. Bütün hastalıklarda olduğu gibi davranış bozukluklarında da erken tanı çok önemlidir. [email protected]