Google'ın yapay zeka özelliği kullanıcıların sitelere tıklama oranını düşürürken, reklamlar da artık yapay zeka özetleri içinde veriliyor. (İGFA) - Google geçen yıl yaptığı algoritma değişiklikleriyle haber sitelerinin ve yayıncıların arama motorundan aldığı trafiğin adeta dibe vurmasına neden olmuş, hatta süreç Türkiye'deki Gazete Duvar da dahil olmak üzere bazı bağımsız yayıncıların iflas etmesiyle sonuçlanmıştı.
Teknoloji devi şimdi de online yayıncılara bir diğer darbeyi yapay zeka özetleri aracılığıyla indiriyor.
Henüz Türkiye'ye gelmese de dünyanın pek çok yerinde kullanıma sunulan Google'ın Yapay Zeka Genel Bakış özelliği, internet devinin ChatGPT gibi yapay zeka araçlarıyla rekabet etmek için sunduğu bir hizmet. Bu özellik, arama sonuçlarının en üstünde görünen ve Gemini tarafından oluşturulan kısa özetler sunuyor. Özetin altında, kaynak gösteren linkler ve “Daha fazla göster” seçeneği gibi detaylar yer alıyor.
Diğer bir deyişle kullanıcı, Google arama motoruna bir sorgu yazdığında cevabını aşağıdaki linklere tıklamadan özet halinde alabiliyor. Bu da özellikle Google Reklamlar gelirine ve geleneksel arama motoru optimizasyonu (SEO) çalışmalarına bel bağlayan internet siteleri için ciddi risk. Özelliğin bu yıl içinde Türkiye'ye sunulabileceği belirtiliyor.
Popüler sitelerin trafiği düştü
Yapay Zeka Genel Bakış’ın kullanıma sunulması özellikle de tatil rehberleri, sağlık ipuçları ve ürün incelemeleri gibi içeriklere yer veren sitelere gelen trafiği etkiledi.
Similarweb'e göre, internet sitelerine gelen arama trafiği Nisan 2022 ile Nisan 2025 arasında yüzde 55 azaldı.
Wall Street Journal’ın haziran ayında yayınladığı bir habere göre, dünya genelinde pek çok tanınmış haber sitesinin trafiği düşüyor. HuffPost'un masaüstü ve mobil sitelerine organik aramadan gelen trafik son üç yılda yarıdan fazla azalırken, Washington Post'ta da neredeyse aynı oranda düşüş yaşandı.
Business Insider CEO’su Barbara Peng, mayıs ayında personelinin yaklaşık yüzde 21'ini işten çıkardı ve işten çıkarmaların gerekçesi "kontrolümüz dışındaki aşırı trafik düşüşleri" olarak açıklandı.
New York Times'ın masaüstü ve mobil sitelerine organik aramadan gelen trafiğin payı da Nisan 2025'te yüzde 36,5'e düştü.
Atlantic'in CEO'su Nicholas Thompson, Google'dan gelen trafiğin sıfıra doğru düşeceğini tahmin ediyor ve şirketin iş modelini geliştirmesi gerektiğini söylüyor. Thompson, Wall Street Journal ile yaptığı röportajda, "Google bir arama motorundan bir cevap motoruna dönüşüyor" dedi.
Thompson ve diğer sektör liderleri, WSJ'ye verdikleri röportajda yeni stratejiler geliştirmeye çalıştıklarını ve en çok da okuyucu ilişkileri inşa etmeye çabaladıklarını ifade ediyor.
Kullanıcılar linklere tıklamıyor
Google yöneticileri ise şirketin trafiği web'e göndermeye kararlı olduğunu ve Yapay Zeka Genel Bakış’ı gördükten sonra bağlantılara tıklayan kişilerin bu sitelerde daha fazla zaman geçirme eğiliminde olduğunu savunuyor. Ancak yapılan anket çalışmaları farklı bir tablo gösteriyor.
Pew Research Center’ın yaptığı yeni bir çalışmaya göre, ABD’deki 900 Google kullanıcısından sadece yüzde 1’i Yapay Zeka Genel Bakış özetini içeren bir arama sonucunda belirtilen kaynak sayfaya tıklıyor. Geri kalanlar, Google’ın sunduğu kısa bilgiyle yetiniyor.
Üstelik araştırmaya göre, hem yapay zeka özetlerinde hem de geleneksel arama sonuçlarında en sık verilen kaynaklar Wikipedia, YouTube (yine Google'a bağlı şirket) ve Reddit var. Yapay zeka özetlerinde yer alan kaynakların yüzde 15’i bu üç siteden geliyor.
Yapay zeka özetlerinde hükümet sitelerine (örneğin 'gov' uzantılı) yönlendirme, geleneksel arama sonuçlarına göre daha yaygın. Öte yandan, hem yapay zeka özetlerinde hem de geleneksel arama sonuçlarında haber sitelerine yönlendirme oranı eşit: yüzde 5.
Daha da kötüsü, özel teknoloji haberleriyle bilinen 404 Media internet sitesi, yapay zeka destekli müzik üretimiyle ilgili bir haberinin, Google’da yapılan aramalarda görünmediğini fark etmiş. Çünkü Yapay Zeka Genel Bakış haberin içeriğini özetlerken asıl habere hiç link vermemiş.
Site, yaşanan durumu şu ifadeyle özetliyor: "Yapay Zeka Genel Bakış, bilginin, kaynağın kendisine asla tıklanmayacak şekilde sunulmasını sağlıyor."
SEO etkisini kaybediyor
Yapay Zeka Genel Bakış'ın SEO (arama motoru optimizasyonu) üzerindeki etkileri de dikkat çekici.
Register'ın aktardığına göre son veriler, yapay zeka özetinin yer aldığı aramalarda en üst sıradaki sitenin tıklanma oranının ortalama yüzde 34,5 düştüğünü gösterdi. Yani ilk sayfada yer almak artık eskisi kadar anlamlı değil.
Yanlış bilgi veriyor
Üstelik işin başka bir riski daha var: yapay zekanın güvenilirliği.
404 Media, söz konusu özelliğin verdiği bir yanıtın aslında başka bir yapay zeka özetinden üretildiğini, onun da yine bir yapay zeka kaynağına dayandığını gösteren bir haber yayınladı.
Bilgi, ana kaynaktan uzaklaştıkça hata payı da artıyor. Bu durum, uzmanlar tarafından “yapay zeka modellerinin kendi çöküşüne yol açan bilgi kısır döngüsü” olarak tanımlanıyor.
Yeterli ve kaliteli bilgi kaynağı kalmadığında, kullanıcılar yapay zekâların ürettiği hatalı ve yüzeysel içeriklerle baş başa kalıyor.
Reklam endüstrisi Google'a çalışmaya devam ediyor
İnternet sitelerinin ve Google’ın gelirleri, şu reklam döngüsü üzerine kurulu: Web siteleri, Google gibi arama motorlarını kullanan kişilerin içeriklerine ücretsiz erişmesine izin verir. Google kullanıcıları içeriğin yanı sıra reklamları da gördükleri web sitelerine yönlendirir. Çoğu site işte bu reklamlardan para kazanır.
BBC’ye göre, internet etkinliğinin tahmini yüzde 68'i arama motorlarında başlıyor ve aramaların yaklaşık yüzde 90'ı Google'da gerçekleşiyor. Bu da internet sitelerinin para kazanmak için büyük ölçüde Google’a bel bağlamasına yol açıyor.
Yapay Zeka Genel Bakış modunun bu yüzden 23 yıldır var olan iş modelini yerle bir edebileceği belirtiliyor.
Ancak Google'ın bu değişimde en azından şimdilik herhangi bir kaybı yok. Zira Google’un çatı şirketi Alphabet, 2024’ün son çeyreğinde gelirlerini rekor düzeye taşıdı. Şirketin açıkladığı verilere göre, Google’ın toplam geliri geçen yıla kıyasla yüzde 14 artarak 96,4 milyar dolara ulaştı. Register'a göre, gelirin büyük kısmı hâlâ reklamdan geliyor: tam 54,2 milyar dolar.
Çünkü Google, reklamları artık doğrudan Yapay Zeka Genel Bakış özetlerinin içine veya çevresine yerleştiriyor.
SparkToro’nun yaptığı bir araştırmaya göre, 2024 itibarıyla ABD’deki her 1000 Google aramasının yalnızca 360’ı, Google’a ait olmayan veya Google’a reklam vermeyen sitelere yöneliyor. Yapay zeka özetlerinin yükselişiyle bu oranların daha da kötüleştiği tahmin ediliyor.
'Talep değil çaresizlik'
Google henüz piyasanın hâkimi olsa da, Perplexity gibi yapay zeka destekli rakip arama motorları yavaş yavaş rekabete dahil oluyor.
Bank of America yöneticisi Muhammed Resulnejat'a göre, Google’ın sadece son çeyrekte altyapı yatırımı için 14 milyar dolar harcaması, artan talebe değil “rekabet karşısındaki çaresizliğe” işaret ediyor.
Tüm bunların yanında, ABD Adalet Bakanlığı’nın Google’ı hâlâ tekelcilikle suçlaması da ayrı bir baskı oluşturuyor. Bakanlık, Google’ın Chrome tarayıcısını elden çıkarmasını bile talep ediyor. Şirketin son reklam ve yapay zekâ hamleleri, bu tartışmaları daha da alevlendirebilir.
