Avukat Meliha Dursun Taşan: Kamu Borçlarının Yapılandırılması Nasıl Olacak?

Çok uzun zamandır beklenen Kamu Borçlarının Yapılandırılması Kanunu yasalaştı. Bu yasa ile ilgili akla gelebilecek tüm soruları yanıtlamaya çalışacağım; İLGİLİ KANUN HANGİSİDİR VE YÜRÜRLÜK TARİHİ NE ZAMANDIR? İlgili kanun; 7256 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ismi ile 17.11.2020 tarihli ve 31307 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. KANUNDAN FAYDALANMAK İÇİN BAŞVURUNUN BAŞLADIĞI VE BİTECEĞİ TARİH ARALIĞI NEDİR? İş bu kanun hükümlerinden faydalanmak için başvuru 17.11.2020 tarihi itibari ile başlamış olup en son 31.12.2020 tarihinde ilgili kuruma başvuru yapılması gerekmektedir. HANGİ TARİHE KADAR DOĞAMUŞ BORÇLAR YAPILANDIRMA KAPSAMINA GİRECEKTİR? 31.08.2020 tarihine kadar (bu tarih dahil) doğmuş/tahakkuk etmiş/kesinleşmiş borçlar kapsama alınmış olup 31 Ağustos 2020 sonrası borçların kapsam dışı bırakıldığını söyleyebiliriz. YAPILANDIRILAN BORÇLARIN İLK TAKSİTLERİ NE ZAMAN BAŞLAYACAKTIR? Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, İl Özel İdareleri, Belediyeler ve YİKOB’lara bağlı tahsil dairelerine (Vergi ve Gümrük ödemeleri vd.) ödenecek tutarların ilk taksiti 31.01.2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil) Sosyal Güvenlik Kurumu’na bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ise ilk taksiti 28.02.2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil) ödenebilir. YAPILANDIRILAN BORÇLARIN SON ÖDEME GÜNÜ RESMİ TATİL İSE ÖDEME SÜRESİ NE OLACAKTIR? Kanuna göre ödenecek taksitlerin ödeme süresinin son gününün resmî tatile rastlaması hâlinde süre; tatili izleyen ilk iş günü mesai saati sonuna kadar ödeme yapılabilir. YAPILANDIRMA BAŞVURUSU NASIL VE NEREYE YAPILIR? Yapılandırma başvuruları; İlgili kurumlara şahsen yapılabildiği gibi, Vergi borcu yapılandırması için; e devlete giriş yapılarak ve buradan İnteraktif Vergi Dairesi sekmesi tıklanarak sisteme giriş yapılarak başvuru yapılabilir. İnteraktif Vergi Dairesi sayfasında; Yapılandırma İşlemleri, 7256 Sayılı Yapılandırma Kanunu Kapsamında Tecil İşlemleri, 7256 Başvuru Formu seçeneği tıklanarak açılacak formda bilgiler doldurulup onaylanarak başvuru tamamlanabilir. Başvuru durumunun sonucu ise aynı sitede 7256 Başvurularım sekmesinden takip edilebilir. SGK borcu yapılandırması için; mükellefler bakımından e-şifre ile giriş yapılarak, vatandaşlar bakımından ise kuruma fiziki başvuru ile yapılabilir. Diğer kurumların borç yapılandırması için; ilgili kurumların internet sitelerindeki başvuru sekmelerinden ya da fiziki olarak yapılabilir. HANGİ BORÇLAR YAPILANDIRMA KAPSAMINA GİRMEKTEDİR? Vergi Dairelerine Ödenmesi Gereken; Katma Değer Vergisi, Gelir Vergisi, Muhtasar Vergisi, Motorlu Taşıtlar Vergisi, Özel Tüketim Vergisi, Özel Usulsüzlük Cezası, Vergi Ziyası Cezası, Askerlik Para Cezaları, Trafik Cezaları, İdari Para Cezaları, Öğrenim ve Katkı Kredisi Borçları, Vergi Ve Cezalara Bağlı Gecikme Cezası Ve Gecikme Zammı (Faiz) alacakları, Sosyal Güvenlik Kurumu’na Ödenmesi Gereken; 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamındaki SGK ve Bağ-Kur prim borçları, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, emekli olduktan sonra Bağ Kur’a tabi çalışması olan kişilerin sosyal güvenlik destek primleri, ödenme imkânı ortadan kalkmış isteğe bağlı sigorta primleri ve topluluk sigortası prim borçları, SGK tarafından ilgili kanunları gereğince takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı alacağı, 31.08.2020 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bitirilmiş olan özel nitelikli inşaatlar ile ihale konusu işlerle ilgili eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi, idari para cezaları, iş bu alacak ve cezalara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı (faiz) alacakları. Belediyelere Ödenmesi Gereken; Emlak Vergisi, Çevre ve Temizlik Vergisi, Diğer asli ve fer’i amme alacakları, 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’na göre tahsili gereken ücret alacakları, 5393 Sayılı Belediye Kanunu kapsamındaki belediyelerin su abonelerince ödenmemiş bulunan su, atık su ve katı atık ücreti alacakları ile bunlara bağlı fer’i (sözleşmelerde düzenlenen her türlü ceza ve zamlar dâhil) alacakları, Büyükşehir belediyelerinin, 2872 Sayılı Çevre Kanunu kapsamında ödenmemiş bulunan katı atık ücreti alacakları ile bunlara bağlı fer’i (sözleşmelerde düzenlenen her türlü ceza ve zamlar dâhil) alacakları, Belediyelerin tasarrufuna bırakılan taşınmaz kiralamaları ve irtifak hakkı tesisinden kaynaklanan alacakları, idari para cezaları, bu alacak ve cezalara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı (faiz) alacakları. Su İdarelerine Ödenmesi Gereken; Su borçları, idari para cezaları, bu alacak ve cezalara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı (faiz) alacakları. Gümrük İdarelerine Ödenmesi Gereken; 4458 Sayılı Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü doğan ve Ticaret Bakanlığı’na bağlı tahsil daireleri tarafından 6183 Sayılı Kanun hükümlerine göre takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, bu alacak ve cezalara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı (faiz) alacakları. Kabahatler Kanunu Kapsamında Kesilen Cezalar; 30.03.2005 tarihli ve 5326 Sayılı Kabahatler Kanunu’nun iştirak hükümleri nedeniyle kesilmiş idari para cezalarının %50’sinin, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi halinde cezaların kalan %50’sinin tahsilinden vazgeçilir. İdari Para Cezaları; 1593 Sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ve 4207 Sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun’a göre verilen idari para cezaları ile 5018 Sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na ekli (III) sayılı cetvelde yer alan düzenleyici ve denetleyici kurumlarca verilen idari para cezaları hariç verilen idari para cezaları yapılandırma kapsamındadır. Bunların yanında; *Çiftçilerin Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borçları ve orman köylülerinin kullandığı krediler, *TOBB, Odalar, Borsalar Birliği, TESK, Türkiye Barolar Birliği, TÜRMOB, Türkiye İhracatçılar Meclisi ile ihracatçı birliklerine ödenmesi gereken aidat ve diğer ödemeleri, *Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamındaki Hazine alacakları, *Madenlerden alınan devlet hakkı, *KOSGEB tarafından kullandırılan desteklerden kaynaklananlar ile aidat alacakları, *İl özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile sermayesinin yüzde 50’den fazlası bunlara ait şirketlerin taşınmazları hakkında yapılan irtifak hakkı ve kiralama işlemlerinden kaynaklanan alacaklar, *Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları’nın 6183 Sayılı Kanun kapsamında takip edilen asli ve fer’i amme alacakları, *Vakıflar Genel Müdürlüğü ve mazbut vakıfların kira alacakları, *Kalkınma Ajanslarının il özel idareleri, belediye ve sanayi odalarından olan alacakları, *Türk Standartları Enstitüsü hizmet bedeli alacakları, *Organize Sanayi Bölgelerine ve Sanayi Sitesi Yapı Kooperatiflerine kullandırılan kredilerden kaynaklı alacaklar, *Büyükşehir belediyeleri ile bağlı kuruluşlarının Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’ne olan borçları da yapılandırılabilecek. YAPILANDIRMA KAPSAMINDA KAMU İDARELERİNCE VAZGEÇİLECEK ALACAKLAR NELERDİR? 1- Hazine ve Maliye Bakanlığı’na, İl Özel İdarelerine ve Belediyelere bağlı tahsil daireleri tarafından takip edilen alacaklardan bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla (bu tarih dâhil); *Vadesi geldiği hâlde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan vergilerin ödenmemiş kısmının tamamı ile bunlara bağlı gecikme faizi ve gecikme zammı gibi fer’i amme alacakları yerine bu Kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ; ödenmemiş alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması hâlinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın , bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla vergilere bağlı gecikme faizi ve gecikme zammı gibi fer’i amme alacakları ile aslı bu Kanunun yayımı tarihinden önce ödenmiş olanlar dâhil olmak üzere asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları ve bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının , *Vadesi geldiği hâlde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan ve bir vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş vergi cezaları ile iştirak nedeniyle kesilmiş vergi cezalarının %50’si ve bu tutara gecikme zammı yerine , bu Kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ; ödenmemiş alacağın sadece gecikme zammından ibaret olması hâlinde gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla cezaların kalan %50’sinin ve bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının, *Vadesi geldiği hâlde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan 31.08.2020 tarihinden (bu tarih dâhil) önce verilen idari para cezalarının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacakları yerine , bu Kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ; ödenmemiş alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması hâlinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın , bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla cezaya bağlı fer’ilerin tamamının , *Vadesi geldiği hâlde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan ve yukarıdaki bentlerin dışında kalan asli amme alacaklarının ödenmemiş kısmının tamamı ile bu alacaklara bağlı faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacakları yerine bu Kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ; ödenmemiş alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması hâlinde fer’i alacak yerine Yİ -ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın , bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla uygulanan faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacaklarının tamamının, *Trafik para cezaları ve diğer idari para cezalarının peşin ödenmesi halinde asıl alacağın %25’inden, *20.02.2008 tarihli ve 5736 Sayılı Bazı Kamu Alacaklarının Uzlaşma Usulü ile Tahsili Hakkında Kanun’un 1 inci ve 2 inci maddeleri gereğince ödenmesi gerektiği hâlde bu Kanunun yayımı tarihine kadar ödenmemiş olan tutarların bu madde kapsamında ödenmesi hâlinde 5736 sayılı Kanun gereğince hesaplanan binde iki oranındaki faiz alacaklarının tamamının, *Vadesi geldiği hâlde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan gümrük vergilerinin ödenmemiş kısmının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacakları yerine bu Kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ; ödenmemiş alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması hâlinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın , bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla gümrük vergilerine bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacakları ve aslı bu Kanunun yayımı tarihinden önce ödenmiş olanlar dâhil olmak üzere asla bağlı olarak kesilen idari para cezalarının tamamının, *Vadesi geldiği hâlde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan ve 4458 sayılı Kanun ve ilgili diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü nedeniyle gümrük vergileri asıllarına bağlı olmaksızın kesilmiş idari para cezalarının tamamının , *Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilmiş idari para cezalarının %30’u ve varsa gümrük vergileri aslının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacakları yerine bu Kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla cezaların kalan %70’i ile alacak asıllarına bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacaklarının tamamının, *Vadesi 31 Aralık 2014 tarihinden (bu tarih dâhil) önce olduğu hâlde 17.11.2020 tarihi itibarıyla ödenmemiş olan ve 6183 Sayılı Kanun kapsamına giren her bir alacağın türü, dönemi, asılları ayrı ayrı dikkate alınmak suretiyle tutarı 100,00 TL’yi aşmayan asıl alacakların ve tutarına bakılmaksızın bu asıllara bağlı fer’i alacakların , aslı ödenmiş fer’i alacaklardan tutarı 200,00 TL’yi aşmayanların tahsilinden vazgeçilir. 2- Sosyal Güvenlik Kurumu’na bağlı tahsil daireleri tarafından takip edilen alacaklardan 2020 yılı Ağustos ayı ve önceki aylara ilişkin olup bu Kanunun yayımı tarihinden önce tahakkuk ettiği hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş olan; *Sigortalılık açısından 4 (a), 4(b) ve 4(c)’ye tabi olanların ; sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi , asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın , bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının, *Bu Kanuna göre yapılan başvuru tarihi itibarıyla ilgili mevzuatına göre ödenmesi imkânı ortadan kalkmamış isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi , asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın , bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının, *Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ilgili kanunları gereğince takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı, asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın , bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının, *31/8/2020 tarihine kadar (bu tarih dâhil) bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin olup bu Kanunun yayımı tarihinden önce Kurumca resen tahakkuk ettirilerek işverene tebliğ edildiği hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş olan; özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin yapılan ön değerlendirme, araştırma veya tespitler sonucunda bulunan eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi asılları ile bu alacaklara gecikme cezası ve gecikme zammı hesaplanan sürenin başlangıç tarihinden bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın , bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının, *31/8/2020 tarihinden önce (bu tarih dâhil) yapılan tespitlere ilişkin olup bu Kanunun yayımı tarihinden önce kesinleştiği hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş olan ve Kurumca takip edilen idari para cezası asıllarının %50’si ile bu tutara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu Kanunun yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın , bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, idari para cezası asıllarının kalan %50’si ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacaklarının tamamının , *Sosyal Güvenlik Kurumuna bağlı tahsil daireleri tarafından takip edilen ve bu Kanun kapsamına giren alacakların ; asıllarının bu Kanunun yayımı tarihinden önce ödenmiş olmasına rağmen , fer’ilerinin bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş olduğu durumlarda , aslı ödenmiş fer’i alacağın %40’ının bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, kalan %60’ının tahsilinden vazgeçilir . 3) Yukarıda belirtilenlerin dışında kanun kapsamına girip yapılandırılan borçların ilgili kurumlara belirtilen şartlarda ödenmesi halinde gecikme zammı ve cezası yerine uygulanacak Yİ-ÜFE üzerinden oransal indirimler yapılarak ödenmesi gerçekleştirilebilir . İlgili kurumlar ve ödeme şekilleri ile peşin ödenmesi halinde vazgeçilecek oranları çok uzun olduğu için burada değinilmek ile yetinilecektir . İlgili kurumlar ile ilgili düzenlemeler ve kolaylıklar için kanuna bakılması gerekmektedir. Örneklemek gerekir ise; 2.000,00 TL’lik gelir vergisi borcunun gecikme zammı 500,00 TL olsun. Toplam borç 2.500,00 TL olur. Yapılandırmaya başvuru sonucu yeniden hesap yapıldığında; 500,00 TL gecikme zammı (faiz) silinecek, Yİ-ÜFE hesabı yapılacak, Yİ-ÜFE miktarı 50,00 TL çıkar ise toplam borç 2.050,00 TL’ye düşer. Bu miktarın peşin ödenmesi halinde 50,00 TL’nin %90’ı silineceği için (50 x %90= 45,00 TL Yİ-ÜFE tutarının 45,00 TL’si silinecek, 5,00 TL’si ödenecek. Bu durumda ödenecek toplam borç 2.005,00 TL olacaktır. HANGİ BORÇLAR YAPILANDIRMA KAPSAMINA GİRMEMEKTE? *31.08.2020 sonrası doğmuş borçlar, *İhtilaflı alacaklar, *1593 Sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ve 4207 Sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun ’a göre verilen idari para cezaları ile 5018 Sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ’na ekli (III) sayılı cetvelde yer alan düzenleyici ve denetleyici kurumlarca verilen idari para cezaları , *Pandemi tedbirlerine uymama nedeniyle düzenlenen idari para cezaları, *2020 yılına ilişkin tahakkuk eden Emlak Vergisi ile işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binalara ait Çevre Temizlik Vergisinin ikinci taksitleri , *Tüm dünyayı etkisi altına alıp halen yoğun bir şekilde devam eden pandemi nedeni ile işverenlerin ödemesi ertelenen prim ve vergi borçları . İş bu borçların ertelendikleri dönem içerisinde ödenmesi gerekir. *5393 Sayılı Kanun’un geçici 5’inci maddesi, 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun geçici 3’üncü maddesi kapsamında uzlaşılan alacaklar, *6552 sayılı Kanun’un geçici 2’nci maddesinin birinci fıkrası kapsamında yapılandırılan alacaklar. YAPILANDIRILAN BORÇLARIN ÖDEME SEÇENEKLERİ NELERDİR? *Yapılandırılacak borçlar için 2 ayda bir ödeme yapılacak . *Borçlar tercihli olarak 6-9-12-18 taksitle ödenebilecek. *Yapılandırılan borçlar anlaşmalı bankaların banka kartı ve kredi kartı ile ödenebilir. Kart kullanıcılarına kredi kartı işlemine konu borç tutarının, taksitler hâlinde yansıtılması ve taksit ödeme aylarında hesaplarına borç kaydedilmesi koşuluyla, bu ödemeler için ödeme tarihi olarak kredi kartının kullanıldığı gün esas alınır ve borçluya tahsilatın yapıldığını gösteren makbuz verilir. TAKSİT SEÇENEĞİ SEÇİLİRSE BUNLAR HANGİ KATSAYILARLA ÇARPILACAKTIR? Hesaplanan tutarların taksitle yapılacak ödemelerinde ilgili maddelere göre belirlenen tutar ; *Altı eşit taksit için (1,045), *Dokuz eşit taksit için (1,083), *On iki eşit taksit için (1,105), *On sekiz eşit taksit için (1,15) katsayısı ile çarpılır ve bulunan tutar, taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler hâlinde ödenecek taksit tutarı hesaplanır. YAPILANDIRILAN BORÇLARIN PEŞİN VEYA İKİNCİ TAKSİT SÜRESİ İÇİNDE TEK SEFERDE ÖDENİRSE NE GİBİ AVANTAJLARI VARDIR? 1) Hesaplanan tutarların tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde katsayı uygulanmaz ve; *Fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların %90’ının tahsilinden vazgeçilir. *Yapılandırılan alacağın sadece feri alacak olması halinde Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların (2 nci maddenin ondördüncü fıkrası kapsamındaki alacaklar hariç) %50’sinin tahsilinden vazgeçilir. *Kanun kapsamında yapılandırılan idari para cezalarından (trafik cezaları dahil) %25’i oranında indirim yapılır . 2) Taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi halinde, ilk taksitin süresinde ödenmesi şartıyla , ikinci taksit ödeme süresi içinde geri kalan taksitlerin tamamının ödenmesi halinde; *Fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların %50’sinin tahsilinden vazgeçilir. *Yapılandırılan alacağın sadece feri alacak olması halinde Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların (2 nci maddenin ondördüncü fıkrası kapsamındaki alacaklar hariç) %50’sinin tahsilinden vazgeçilir. *Kanun kapsamında yapılandırılan idari para cezalarından (trafik cezaları dahil) %12,5’i oranında indirim yapılır . TAKSİT ZAMANINDA ÖDENMEZSE YAPILANDIRMA BOZULACAK MI? Kanundan faydalanabilmek için; yapılandırılan borcun ilk 2 taksitinin süresi geçmeden ödemesinin yapılması gerekiyor . 1 takvim yılında 2 taksit zamanında ödenmezse , borçluya bir şans daha verilecek. Borçlunun ödemediği 2 taksit, son taksiti izleyen ayda gecikme zammıyla birlikte ödenirse kanundan yararlanmaya devam edilebilecek. Yapılandırma yapılan borcun taksitinin bir kısmı ödenmezse; ödenen tutar yapılandırma kapsamında kalacak, kalan borç ise ilgili mevzuata göre takip ve tahsil edilecek. HANGİ ŞARTLARDA KANUN HÜKÜMLERİNDEN YARARLANILAMAZ? İlk iki taksitin süresinde tam ödenmemesi ya da süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen diğer taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilir. ÖNCEKİ KANUNLA YAPILANDIRMA YAPAN BORÇLULAR BORÇLARINI YENİDEN YAPILANDIRABİLECEK Mİ? Önceki yıllarda borcunu yapılandırmış ve hala ödemeye devam edenler de yeni kanun kapsamına girebilecekler. Bu durumda olan mükelleflerin; *Önceden yaptıkları ödemeler eski kanun çerçevesinde değerlendirilecek, *Kalan borç yeni yapılandırma kapsamına göre yeniden hesaplanacak ve mükellefler ek ödeme süresi hakkı kazanacak. Önceki borçları için yapılandırma yapan fakat yapılandırma hakları elinden alınan borçlular da yeni yapılandırma için başvuru yapabilecekler. Ancak 6736 ve 7020 Sayılı Kanunlardan yararlananlar ve borçları devam edenlerin bu kanun kapsamında yararlanmaları mümkün değildir. GENEL SAĞLIK SİGORTASI BORÇLARI NE ŞEKİLDE YAPILANDIRILACAKTIR? 2020 yılı Ağustos ayı ve önceki aylara ilişkin olup bu Kanunun yayımı tarihinden önce 5510 Sayılı Kanun’un 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında tahakkuk ettiği hâlde ödenmemiş olan GSS prim borçlarının 30.04.2021 tarihine kadar ödenmesi hâlinde gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir. GENEL SAĞLIK SİGORTASI TESCİLİ YAPTIRIP DA GELİR TESTİ YAPTIRMAYANLARIN DURUMU KANUNDA DÜZENLENMİŞ MİDİR? 7256 Sayılı Kanun gereği; genel sağlık sigortası tescili yapılmış olup da gelir testine hiç başvurmayanlardan bu Kanunun yayımı tarihinden 31.03.2021 tarihine kadar gelir testine başvuran kişilerin GSS primleri, gelir testi sonucuna göre ilk tescil başlangıç tarihinden itibaren tahakkuk ettirilir . Hiçbir sosyal güvencesi olmayan ve yaşadığı hanedeki kişi başına düşen gelir ilgili dönemdeki asgari ücretin 1/3’ünden düşük olup daha önce hiç gelir testi yaptırmayanlar, 31.03.2021 tarihine kadar SGK’na başvurup gelir testi yaptırarak bu durumu tespit ettirirlerse bütün borçları silinecek . Bu kişiler borçlarının silinmesi sonrası halen gelirleri asgari ücretin 1/3’ünden düşük ise primleri devlet tarafından ödenerek sağlık hizmetlerinden yararlanmaya başlayabilecekler. YAPILANDIRILAN BORÇLAR İÇİN MAHSUP TALEBİ YAPILABİLİR Mİ? Bu Kanun hükümlerinden yararlanmak için başvuruda bulunan ve ödenecek tutarları ilgili vergi mevzuatı gereği iade alacağından kendi borçlarına mahsuben ödemek isteyen mükelleflerin, bu taleplerinin yerine getirilebilmesi için başvuru ve/veya taksit süresi içinde ilgili mevzuatın öngördüğü bilgi ve belgeleri tam ve eksiksiz olarak ibraz etmeleri şartı ile mahsup işlemi yapılır . Bu takdirde, ilgili mevzuatın mükellefin mahsup talebine esas aldığı tarih itibarıyla bu Kanuna göre ödenecek tutara mahsup işlemleri yapılır. MAHKEME KARARLARI İLE KESİNLEŞİP MÜKELLEFE TEBLİĞ EDİLMEYEN ALACAKLAR KANUN KAPSAMINDA MIDIR? Bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla yargı kararı ile kesinleştiği hâlde mükellefe ödemeye yönelik tebligatın yapılmadığı alacaklar için mükelleflerce bu Kanunda öngörülen süre ve şekilde başvuruda bulunulması koşuluyla yapılandırmadan faydalandırılır. İş bu alacaklar için ayrıca tebligat yapılmaz ve alacakların vade tarihi olarak Kanunun yayımı tarihi kabul edilir . DAVA AŞAMASINDAKİ BORÇLAR BU KANUNDAN YARARLANABİLİR Mİ? Tahsilata yönelik dava açılmışsa, kanundan yararlanılabilir. Bu Kanun hükümlerinden yararlanmak için; ilgili maddelerde belirlenen başvuru sürelerinde, yazılı olarak bu iradelerini belirtmeleri şarttır . Borçlular tarafından bu Kanun hükümlerinden yararlanılmak üzere davadan vazgeçilmesi hâlinde idarece de ihtilaflar sürdürülmez. Ayrıca kanun hükümlerinden yararlanılmak üzere vazgeçilen davalarda verilen kararlar ile hükmedilen yargılama gideri, avukatlık ücreti ve fer’ileri talep edilmez ve bu alacaklar için icra takibi yapılamaz . Vazgeçme tarihinden önce ödenmiş olan yargılama giderleri ve avukatlık ücretleri geri alınmaz. Davadan vazgeçme dilekçeleri ilgili tahsil dairesine verilir ve bu dilekçelerin tahsil dairelerine verildiği tarih, ilgili yargı merciine verildiği tarih sayılarak dilekçeler ilgili yargı merciine gönderilir. YAPILANDIRILAN ALACAKLARA İLİŞKİN KONULMUŞ HACİZLERİN DURUMU NE OLACAK? Kanuna göre ödenecek alacaklarla ilgili olarak, tatbik edilen hacizler yapılan ödemeler nispetinde kaldırılır ve buna isabet eden teminatlar iade edilir . Bu kanuna göre ödenecek alacaklar nedeniyle tatbik edilen hacizlere konu mallar, borçlunun talebi hâlinde 6183 Sayılı Kanun hükümlerine göre alacaklı tahsil dairesince satılabilir. YAPILANDIRMAYA BAŞVURAN İŞVERENLER TEŞVİKLERDEN YARARLANMAYA BAŞLAYABİLİR Mİ- KANUNDA İSTİHDAM DÜZENLEMELERİ VAR MI ? Yapılandırma kapsamında borcunu yapılandırıp taksitlerini ödemeye başlayan işverenler sigorta prim teşviklerinden faydalanabilecekler. Ayrıca 7256 Sayılı Yasa’da Cumhurbaşkanı kararıyla, i şveren prim desteği, prim teşviki, gelir vergisi, stopaj teşviki ile damga vergisi desteğinin süresi 31.12.2023 tarihine, kısa çalışma ödeneğinin süresi ise 30.06.2021 tarihine kadar uzatılabilecek. Yine 01.01.2019-17.04.2020 tarihleri arasında işten çıkarılanlar (4857 Sayılı İş Kanunu 25/1-II inci fıkrası gereği ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında sona erenler) ile kayıt dışı çalışanları , işyerlerinde fiilen yeniden çalıştıran ve buna ek ilave istihdam sağlayan işverene günlük 44,15 TL nakdi ücret desteği verilecek. YURT DIŞINDAN TÜRKİYE’YE GETİRİLEN VARLIKLAR KANUN HÜKÜMLERİNDEN NASIL YARARLANDIRILIR? Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını , bu maddedeki hükümler çerçevesinde, 30.06.2021 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildiren gerçek ve tüzel kişiler , iş bu varlıkları serbestçe tasarruf edebilirler. 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca defter tutan mükellefler, bu madde kapsamında Türkiye’ye getirilen varlıklarını, dönem kazancının tespitinde dikkate almaksızın işletmelerine dâhil edebilecekleri gibi aynı varlıkları vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate almaksızın işletmelerinden çekebilirler. Gelir veya Kurumlar Vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 30.06.2021 tarihine kadar vergi dairelerine bildirilir. Bildirilen söz konusu varlıklar, 30.06.2021 tarihine kadar dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın kanuni defterlere kaydedilebilir . Bu takdirde, söz konusu varlıklar vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilir. TÜRKİYEYE GETİRİLEN VARLIKLARIN ELDEN ÇIKARILMASI HALİNDE OLUŞAN ZARAR GİDER YAZILABİLİR Mİ? Türkiye’ye getirilen veya Türkiye’de bulunup da kanuni defterlere kaydedilen varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar , Gelir Vergisi veya Kurumlar Vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmez. Av. Meliha DURSUN TAŞAN