Ajda Zaim

Bitişik mi ayrı mı..Ünvan mı meslek mi...

Sevgili dostlar, İlk yazımda “Hoşuldum!” derken biraz kendimden bahsetmiştim. Günümüzde çok aşina olunan “İç mi dış mı?” sorusuna “İkisi de!” diyebilen nadir insanlardanım. Yani hem içmimarım hem de mimarım. Peşin peşin söyleyeyim “içmimar” vardır, “dış mimar” diye bir meslek yoktur. Sorunun doğrusu “İçmimar mısın, mimar mısın?" olmalıdır. ✱✱✱ Bu hafta ne zaman patlar acaba bu bomba diye beklediğim bir hadise oldu. İki meslek örgütüm arasında ipler gerildi. İlk kurşunu İçmimarlar Odası’nın Genel Başkanı sıktı. Alınmamış yetkiyi seçim arifesi aldık gibi lanse ederek manüplasyon yapmayı denedi. Muhalifler daha “Durun yapmayın, yetki alınmadı” diyemeden olan oldu. Haberin sarhoşluğuyla bir grup erken sevinen meslektaşım hatayı iyice köpürttü. Tabii karşılık gecikmedi. Mimarlar Odası’nın bir şubesi zehir zemberek açıklamalarla karşılık verdi. Bunu da mesleki bir sivil toplum kuruluşunun şubeyle örtüşen açıklaması izledi. Talihsizdi. ✱✱✱ Bu sebeple sizleri de bilgilendirerek bir kaç yanlışı düzeltmek istedim. TMMOB çatısı altındaki her meslek odası “içmimar”ın birleşik yazıldığını bilir. Oysa şubenin yazısında “İçmimar” ısrarla ayrı yazılmış, “mimar” özellikle vurgulanmıştır. Buradaki sehven yazım değil, kasten oluşturulmak istenen bir algıdır. Ancak resmî olan “İçmimar”dır ve mensuplarının üye olduğu kurum TMMOB İçmimarlar Odası’dır. Başka bir yazımda içmimar neden birleşik yazılır, detaylıca anlatacağım. ✱✱✱ Yine yazıda “... ünvanı kullanma hakkı mimardadır.” açıklaması yapılmış. İşte yaratılmak istenen algı bu açıklamayı desteklemek içindir. Doğru mimar ünvanı mimarındır. Ama içmimar ünvanı da içmimarındır. Kelime bütünündeki “mimar”ı cımbızlayıp algı oluşturmaya çalışmak, gözden kaçacak bir hile değildir. ✱✱✱ Gelelim karmaşanın asıl sebebine; ünvan ve meslek karmaşasına... Ülkemizde “doktor” ünvandır, “Çocuk doktoru” ya da “Jinekolog doktor” meslektir. Aynı şekilde “mühendis” ünvanken “inşaat mühendisi”, “makine mühendisi” meslektir. “Ünvanım mühendis, mesleğim elektrik mühendisliği” dersiniz. Nitekim TMMOB bünyesinde mühendis ünvanına sahip yirmi meslek bulunmaktadır. ✱✱✱ Diğerlerinden farklı olarak “mimar” hem ünvan hem de meslektir. Bazı mimar meslektaşlarım bu önemli durumu bilmez ya da kabul etmek istemezler. İnkar edildikçe de üç oda arasında gerginlik bitmez. Burayı özellikle vurgulayacağım ki iyi anlaşılsın. Bir kişinin ünvanı “mimar”dır, mesleği “peyzaj mimarı”dır. Yine aynı şekilde ünvan “mimar”dır, mesleği “içmimar”dır. Mimarınsa hem ünvanı hem mesleği mimardır. Haliyle “ünvan olan mimar” yalnızca mesleği mimarlık olanların elinde değildir. Peyzaj mimarları ve içmimarlar da ünvanlarını “mimar” olarak ifade ederler. ✱✱✱ Yine yazıda 3458 sayılı “”Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun”a değinilmiş. Yukarıda olduğu gibi “....mimarlık tahsilini gösteren Türk yüksek mekteplerinden verilen diplomalara sahip” kısmı cımbızlanarak da tekrar algı yaratılmaya çalışılmış. Cümlenin başı özellikle kesilerek sanki “meslek” olan mimarlık gibi intiba yaratılmak istenmiş. Oysa kanun maddesi “a) Mühendislik veya mimarlık tahsilini gösteren Türk yüksek mekteblerinden verilen diplomalar” şekildedir. Haliyle yasada ifade edilen ünvan olarak “mühendislik veya mimarlık” tahsilleridir. Düşünüldüğü gibi “meslek” olan mimarlıktan bahsedilseydi eğer önünde olan “mühendislik” de meslek olurdu. Bu vesileyle de TMMOB bünyesindeki yirmi mühendislik mesleği, “pufff” yok olurdu. ✱✱✱
Sonuç olarak olayların başındaki gibi alınmamış yetkiyi kişisel amaçlar için “aldık" diyerek meslektaşları ve kamuyu yanıltmak faydalı değil. Ama mimarlık mesleği adına algı yaratacağım diye kamuyu yanıltmanın faydası da yok. Her ikisi de hırsla atılmış adımlar ve meslek örgütlerine zarar veriyorlar. Üstelik Birlik etiğini de zedeliyorlar. ✱✱✱ Bu pilav daha çok su kaldırır. Pilavın taneleri de ortalığa saçılır. TMMOB’un diğer yirmi iki odasının da yakın zamanda bu münakaşaya dahil olacağı kuvvetle muhtemel. Hatta peyzaj mimarları dahil oldu, desek yeri. Akşamdan sabaha canım pilav ziyan olmasa bari.