Avustralya'nın nükleer denizaltı siparişini Fransa'dan iptal edip, ABD'den alma kararının yankıları sürüyor

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Joe Biden'ın yaptıkları telefon görüşmesi sonrası, Paris'in denizaltı anlaşması krizi sonrası istişareler için çağırdığı Washington Büyükelçisi gelecek hafta görevinin başına dönecek. Elysee Sarayı ve Beyaz Saray'dan yapılan ortak açıklamada, iki ülke liderinin gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde, "Avustralya'nın Fransa ile imzaladığı denizaltı anlaşmasını iptal ederek ABD ve İngiltere ile ortaklık kurmasıyla yaşanan krizin ardından güveni garanti eden şartları oluşturmak ve ortak hedeflere ulaşmak için somut önlemler önermeyi amaçlayan derin istişare sürecini başlatmaya karar verildiği" bildirildi. Fransa ve ABD'den yapılan ortak yazılı açıklamada ayrıca, Biden'ın talebi üzerine, ikilinin denizaltı projesine ilişkin yapılan açıklamanın sonuçlarını ele almak üzere telefonda görüştüğü belirtildi. "Macron ve Biden, müttefiklerin arasında Fransa'nın ve Avrupalı ortakların stratejik çıkarlarına ilişkin meselelerde yapılan açık istişarelerin bu durumu önleyebileceği hususunda mutabık kaldılar." ifadesi kullanılan açıklamada, Biden'ın bu konudaki kararlığını dile getirdiği belirtildi. Açıklamada, "İki devlet başkanı, güveni garanti eden şartları oluşturmak ve ortak hedeflere ulaşmak için somut önlemler önermeyi amaçlayan derin istişare sürecini başlatmaya karar verdi." ifadesine yer verildi.

Fransa'nın Washington Büyükelçisi geri dönecek Macron ve Biden'ın anlaşma noktalarına ulaşmak ve bu sürecin dinamik şekilde devamlılığını sağlamak için ekim sonunda Avrupa'da bir araya geleceği aktarılırken, Macron'un bu bağlamda Fransa'nın Washington Büyükelçisi'nin gelecek hafta ABD'deki görevine dönmesine karar verdiği kaydedildi. Açıklamada, ABD'nin, Fransa'nın ve Avrupa Birliği'nin Hint-Pasifik bölgesindeki angajmanının stratejik önem taşıdığını teyit ettiği belirtildi. ABD'nin transatlantik ile küresel güvenliğe olumlu katkıda bulunarak ve NATO'nun rolünü güçlendirerek "Avrupa'nın savunmasının" daha güçlü ve verimli olmasının gerekli olduğunu kabul ettiği ifade edilen açıklamada, ABD'nin terörle mücadele kapsamında Sahel bölgesinde Avrupa ülkelerinin yürüttüğü teröre karşı operasyonlara desteği güçlendirmeyi taahhüt ettiği kaydedildi. Avustralya, ABD ve İngiltere arasındaki AUKUS anlaşması Avustralya, ABD ve İngiltere tarafından 16 Eylül'de imzalan AUKUS anlaşmasının ardından, Avustralya'nın Fransız Naval Group'la vardığı 12 geleneksel dizel elektrikli denizaltı inşasını öngören 90 milyar Avustralya doları (66 milyar ABD doları) tutarındaki sözleşmenin iptal edildiği açıklanmıştı. Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, 16 Eylül'de "Gerçekten sırtımızdan vurulduk. Avustralya ile bir güven ilişkisi kurmuştuk ve bu güvene ihanet edildi." açıklamasını yapmıştı. 17 Eylül'de Macron'un talimatıyla Fransa'nın Canberra ve Washington Büyükelçilerini danışmak amacıyla acilen geri çağırma kararı aldıklarını açıklayan Le Drian, ABD'nin tutumunu "hayal kırıklığı" olarak nitelendirmişti.