NATO Liderler Zirvesi öncesinde 4'lü zirve kapsamında Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, İsveç ve Finlandiya liderleri ile görüştü. Görüşme 2 saat sürdü. Görüşmenin ardından Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında Finlandiya ve İsveç'in NATO üyelik süreçleri hakkında üçlü memorandum imzalandı. Türkiye, iki üyenin üyeliklerine uyguladığı blokajı kaldırdı.

Finlandiya Cumhurbaşkanı Niinistö de yaptığı açıklamayla, Türkiye'nin İsveç ve Finlandiya'nın üyeliklerine onay verdiğini açıkladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, İsveç Başbakanı Magdelena Andersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in katılımıyla gerçekleşen dörtlü zirveden alınan kararlar şöyle:
  • PKK ve uzantılarıyla mücadelede Türkiye’yle tam işbirliği.
  • Terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle mücadelede Türkiye’yle dayanışma sergilenmesi.
  • PYD/YPG ve FETÖ'ye destek sağlamama taahhüdü.
  • Savunma sanayii alanında ambargo kısıtlamalara gidilmemesi, işbirliğinin artırılması.
  • İsveç ve Finlandiya’nın terörizmle mücadele ve savunma sanayii konularındaki ulusal mevzuatlarını ve uygulamalarını tadil etme taahhüdü.
  • Terörizm ve örgütlü suçlarla mücadele alanında istihbarat paylaşımına ilişkin yapılandırılmış işbirliği mekanizması tesisi.
  • Terör suçlularının iadesi konusunda somut adımlar atılması ve ikili düzeyde ahdi düzenlemeler yapılması.
  • PKK ve uzantılarının ve paravan örgütlerinin para toplama ve eleman devşirme faaliyetlerinin yasaklanması ve bunların soruşturulması.
  • Türkiye’ye yönelik terör propagandasının engellenmesi.
  • Finlandiya ve İsveç’in PESKO (AB Daimi Yapılandırılmış İşbirliği Süreci) dahil AB güvenlik mekanizmalarına en geniş şekilde katılımının desteklenmesi.
  • Bu adımların uygulanmasını denetlemek üzere adalet, istihbarat ve güvenlik kurumlarının katılımıyla Daimi Ortak Mekanizma kurulması.

Stoltenberg'den açıklama

Görüşmenin ardından NATO Genel Sekreteri Stoltenberg açıklamalarda bulundu. Stoltenberg'in konuşmasından öne çıkanlar şöyle: "Finlandiya ve İsveç'i ittifakın içerisine kabul etmek ittifakımızı daha güçlü hale getirecektir. Son on yılın en büyük güvenlik tedbirini böylece aşmış oluyoruz. İsveç ve Finlandiya'yı yarın NATO zirvesine davet etme kararı aldık. Tüm başkentlerde anlaşmanın onaylanma süreci devreye girecektir. Onaylama sürecinde son derece güven duygusu içerisindeyim. Cumhurbaşkanları bu konudaki iradelerini göstermişlerdir. İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliği kabul edildi. Bugün oturup konuştuk. Müzakere ettik ve iyi bir çözüm bulduk. NATO'da çözüme bu şekilde ulaşıyoruz. Herkesin oy birliğiyle sonuca varmak durumundayız. İyi bir süreç yürüttük. Brüksel'de toplantılar gerçekleştirildi. Aynı şekilde Cumhurbaşkanı Erdoğan'la 4 kez telefonla konuştum. Diğer liderlerle de görüştüm. Aynı odanın içerisinde toplanmaları gerekiyordu. Bugün Madrid'de gerçekleşen bu anlaşmanın nihai halini belirlemiş oldum. Türkiye'nin dile getirmiş olduğu kaygılarını da ele aldık. Türkiye de Finlandiya ve İsveç'in davetli olduğunu kabul etti. Ortak mutabakat metni çok yakın bir süre içerisinde hepinize iletilecek. İade konuları dahil olmak üzere tüm metni görme imkanınız olacak. Finlandiya ve İsveç elbette Türkiye ile çalışmaya hazırlar. İade konularında, terör suçlarının iadesinde Türkiye ile çalışmaya hazırlar. Avrupa Sözleşmesi'nin kuralları çerçevesinde suçluların iadesi gerçekleşecektir tabii ki. İade süreci olağan süreçtir, tüm NATO ülkeleri bunu gerçekleştirirler. Terörle ilgili ve kriminal suçlarda bu devreye girer. Finlandiya ve İsveç'in yapacakları da hukuk çerçevesinde gerçekleşecektir. S-400'lerle ilgili olarak bu konuyu çok kez ele aldık. Burada müttefikler arasında farklılıklar olabileceğini saklamamıza gerek yok. Tüm farklılıklarımıza rağmen müttefiklerimiz yine de temel değerler etrafında birleşebileceğini gösterdiler. Sadece Finlandiya ve İsveç'i davet ediyor olmayacağız; bunun dışında tüm kolektif savunma sistemi konusunda çok önemli kararlar almış olacağız, soğuk savaştan bu yana. Ukrayna'ya daha fazla destek verilme konuları ele alınacaktır. Görüş farklılıkları olabilir. NATO'nun başarısı bu önemli konularda fikir birliğine varabiliyoruz. Finlandiya ve İsveç'in daveti, yeni stratejik belgesi ve Ukrayna'ya destek bu konuların içinde önemli. Ortak çıkarlar olduğunda terörle mücadele konusunda uzlaşıya varabiliyoruz. Türkiye terör konusunda son derece kaygılı ülke. Hiçbir ülke terör konusunda Türkiye'den daha fazla mustarip olmamıştır. PKK terör örgütüyle mücadele etmek için ve terör saldırılarından suçlu bireylerle de mücadele edebilmek için tüm müttefiklerimizin önemli sorumluluğu var. Terörle mücadele tüm biçim ve tezahürleriyle mücadele edilmesi gereken bir konu. Bu uzatılmış yetkilerimizin haftalardır süren çalışmaların neticesinde liderler bir çözüme, anlaşmaya bugün Madrid'de varmayı başardılar. Ben son derece güveniyorum bu sürece. Gerek Türkiye, gerek Finlandiya ve gerek İsveç sorumluluklarını yerine getirecekler ve bu anlaşmaya sahip çıkacaklardır. İsveç ve Finlandiya'nın üye olması onlar için de Baltık bölgesi için de çok önemli. İsveç, Finlandiya, Letonya, Estonya gibi ülkelere yakın bir ülkedir. Bu açıdan çok önemli. Yeni teknolojik sistemleri, istikrarlı, güçlü siyasi kurumları ile NATO'da olacaklardır. NATO'yu güçlendirecektir. Bu aslında tüm NATO bölgesi için geçerlidir. Bu adaptasyon süreci ile ilgili olarak yarın liderler toplantısında ele alınacak. Şu anda olan belki en hızlı süreç olmuştur. Birkaç hafta süre içerisinde bu kadar hızlı bir sürecin gerçekleşebileceğini hayal etmek mümkün olmayabilirdi. Çok kritik güvenlik konuları var. Putin'in açıklamaları var. NATO'nun genişlemesine karşı çıktığını belirtmişti. Oysa şimdi Putin daha fazla NATO'yu sınırlarında görecek. Dolayısıyla istediklerinin tam tersi oluyor. Biz NATO'nun kapılarının kapısının açık olduğunu gösterdik. Ne zaman üyelik? Bu meclisin çalışmalarına bağlı. En hızlı bir şekilde ilerletmek durumundalar. Fakat bununla ilgili bir söz veremem. Her ulusun kendi yolunu seçme hakkı vardır ve ülkelerin egemenliğine saygı duymak zorundasınız. İsveç'in ve Finlandiya'nın NATO'ya üye olmama haklarına saygı duyduk. NATO'ya üye olmayı istediklerini söylediklerinde Finlandiya, İsveç ve Türkiye ile bugün alınmış olan kararla birlikte NATO'nun kapılarının açık olduğu mesajını ilettik. Bu da Putin'in başarmak istediğinin tam tersi olmuştur. Bu kararın NATO'nun kollektif güvenlik sistemini güçlendireceğini düşünüyorum. İsveç veya Finlandiya'nın şu anda Türkiye'ye karşı ambargoları olmayacak. Bu da olumlu adımdır. Üyelerin birbirlerine ambargoları olmaması gerekir. Çok yapıcı konuşmalarımız oldu. Olumlu bir atmosfer içerisinde gerçekleşti konuşmalar. Bu da iyi bir avantaj. Haftalardır bunun üzerine çalışan yetkililer buradalar. Onlara da teşekkür etmek istiyorum. Birlikte anlaşmaya vardık. Finlandiya ve İsveç'in terörle mücadele konusunda kararlarını güncellemeye karar verdiler. Üçlü memoranduma atıfta bulunacağım. Açıkça şu ifade edilmekte; Finlandiya ve İsveç birlikte Türkiye ile çalışacaklar. Terörle mücadelede dayanışma sergileyecekler. Terörün tezahürleriyle mücadelede dayanışma göstereceklerdir. Finlandiya ve İsveç PKK, PYD, YPG ve FETÖ terör örgütüne destek vermeyecekleri konusunda taahhütte bulunmaktadır. Türkiye de İsveç ve Finlandiya'nın ulusal güvenliklerini desteklemektedir. Bugün Türkiye ile anlaşmaya varmış olmamızdan son derece mutluyuz. Tüm farklılıklarımızı çözmüş olduğumuzu söyleyemem. Her zaman farklılık olacaktır. Ama tarihi bir karar aldık. Finlandiya ve İsveç'in üye olmaları için davet etmiş olduk."
Editör: Ömür Ünver