Anayasa Mahkemesi (AYM), 15 Temmuz darbe girişiminin ardından Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri arasında krize neden olan ABD vatandaşı Rahip Andrew Craig Brunson'ın tutuklanması ve hakkında konutu terk etmeme kontrolü uygulanması nedeniyle yaptığı bireysel başvuruyu sonuçlandırdı. Yüksek Mahkeme, her iki ihlal iddiasını da yerinde bulmayarak, başvuruyu reddetti. Brunson'un gözaltı, tutuklama ve yargılama süreçleri şöyle gelişti: 9 Aralık 2016: İzmir'deki Diriliş Kilisesi'nde pastör sıfatıyla faaliyette bulunan ABD vatandaşı Rahip Andrew Craig Brunson, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından "silahlı terör örgütü üyesi" olduğu iddiasıyla gözaltına alındı ve İzmir 5. Sulh Ceza Hakimliği kararıyla tutuklandı. 24 Ağustos 2017: Brunson, soruşturmanın ilerleyen süreçlerinde, ayrı bir suçlama olan "darbeye teşebbüs" suçundan İzmir 2. Sulh Ceza Hakimliği kararıyla bir kez daha tutuklandı. 5 Mart 2018: Başsavcılık, Brunson hakkında, "örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme ve devletin gizli kalması gereken bilgilerini siyasal veya askeri casusluk amacıyla temin etmek" suçlarından dava açarken, "darbeye teşebbüs" suçlamasından takipsizlik kararı verdi. 25 Temmuz 2018: Dava İzmir 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Mahkeme, Brunson'un tutukluluğunun devamına karar verdi. Bu karara karşı yapılan itiraz üzerine mahkeme, aynı tarihte Brunson hakkında yurt dışına çıkış yasağı ve konutu terk etmeme şeklindeki adli kontrol kararıyla tahliye verdi. 30 Temmuz 2018: Brunson, bu karara itiraz etti. 31 Temmuz 2018: İzmir 3. Ağır Ceza Mahkemesi itirazı reddetti. 14 Ağustos 2018: Brunson ikinci kez itiraz etti. İzmir 2. Ağır Ceza Mahkemesi, itirazı reddetti. 17 Ağustos 2018: Ret kararı üzerine dosya İzmir 3. Ağır Mahkemesi'ne gönderildi. Mahkeme, itirazı bir kez daha reddetti. 3 Eylül 2018: Bu karar Brunson'a tebliğ edildi. 2 Ekim 2018: Brunson, Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuruda bulundu. 12 Ekim 2018: İzmir 2. Ağır Ceza Mahkemesi, Brunson'ı örgüt üyesi olmamakla birlikte terör örgütüne bilerek ve isteyerek yardım etme suçundan 3 yıl 1 ay 15 gün hapse mahkum etti. Mahkeme hükümle birlikte Brunson hakkındaki adli kontrol kararını da kaldırdı ve Brunson tamamen özgür kaldı. Brunson, karara karşı istinafa başvurdu. 9 Ocak 2020: İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi, istinaf başvurusunu reddetti. Brunson ve İzmir Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığı, istinaf başvurusunun reddi kararını temyiz etti. Tutukluluk itirazı süre aşımı nedeniyle ret Anayasa Mahkemesi, Brunson'ın adli kontrol kararıyla tahliye edildiği 25 Temmuz 2018'ten itibaren 30 günlük süre içinde bireysel başvuruda bulunmadığı için tutuklu kalmasıyla ilgili yaptığı başvuruyu "süre aşımı" nedeniyle reddetti. Adli kontrol kararı hukuki Anayasa Mahkemesi, Brunson hakkında FETÖ/PDY ile PKK terör örgütleriyle bağlantılı suçtan yürütülen kovuşturmada başka bir ülkenin vatandaşı olduğu ve kaçma şüphesi olduğu gerekçesiyle adli kontrol hükümlerinin uygulandığı ve bu kararın hukuki olduğuna karar verdi. Yüksek Mahkeme bu nedenle adli kontrol tedbirinin hukuki olmaması dolayısıyla kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği iddiasını da açıkça dayanaktan yoksun bularak reddetti.      

Editör: Ömür Ünver