Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Dış Ticaret Verileri baz alınarak Agrimetre tarafından hazırlanan TGDF Dijital Veri Paneli’ne göre 2021 yılının ilk 7 ayında tarım, gıda ve içecek sektörü 12,06 milyar dolar ihracat, 9,2 milyar dolar ithalat gerçekleştirdi. 01 ile 24 fasılları arasındaki tüm GTIP kalemleri ile 29’uncu ve 35’inci fasıllardan seçili ürünlerin dahil edildiği hesaplamalara göre, 2021’nin ilk 7 ayında sektörün dış ticaret dengesi, önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 43 arttı.
Özet Ticaret Sistemi (ÖTS) çerçevesinde yayınlanan dış ticaret verilerine göre, 2021’in ilk 7 ayında ihracat, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 16,5 oranında artarak 12,06 milyar dolara, ithalat yüzde 10,1 artarak 9,20 milyar dolara ulaştı. Temmuz 2021’de ihracat, önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4,5 artarak 1,53 milyar dolar, aylık ithalat ise yüzde 12,4 artarak 1,03 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2021 yılının ilk aylarında ithalat önemli bir artış eğilimindeydi. Nisan ayında, önceki yılın aynı ayına göre yüzde 25 artan aylık ihracat ve ithalat artış hızının yavaşlaması ile bu trendde değişim işareti görülmüştü. İhracat mayıs ayında da belirgin şekilde artarken, 2021 yılında ilk kez mayıs ayında ithalatın önceki yılın aynı ayına kıyasla gerilemesi, yılın başından bu yana devam eden yüksek ithalat trendinin değiştiğini göstermişti. İhracatın artması, ithalatın yavaşlaması yönündeki olumlu trend, haziran ayında güçlenerek devam etti, temmuz ayında ise bu trend değişti. 2021 yılının başlarında ithalatın artış eğiliminde olmasından olumsuz etkilenen dış ticaret fazlası, yılın ilk dört ayında önceki yılın aynı döneminin gerisinde kalmıştı. Mayıs verilerinin gelmesiyle 2021’de ilk kez dış ticaret fazlası, önceki yılın aynı döneminin üzerine çıkmış; 2021’in ilk 5 ayında, önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 32,1 artarak 1,63 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. Haziran’daki güçlü ihracat verileriyle, 2021’in ilk 6 ayında dış ticaret dengesi yüzde 62,9 arttı, 2,36 milyar dolar dış ticaret fazlası kaydedildi. Temmuz ayında ise dış ticaret fazlası önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 43 artışla 2,85 milyar dolar olarak gerçekleşti. Birim ihracat değeri 2021’in ilk 7 ayında, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,7 artarak 1.101 dolar/ton olarak gerçekleşti. İthalat birim değeri ise önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 37,6 artışla 634 dolar/ton’a yükseldi. 2021’nin ilk 7 ayında ihracatta öne çıkan ürünler sırasıyla fındık içi, un ve makarna olurken bu ürünler toplam ihracatın yaklaşık yüzde 13,7’sini oluşturdu. Aynı dönemde en çok ithal edilen ürünler ise sırasıyla soya fasulyesi, buğday ve ham ayçiçeği yağı oldu. Bu 3 ürün, toplam ithalatın yaklaşık yüzde 27,2’sini, yani 4’te 1’inden fazlasını oluşturdu. 2021’in ilk 7 ayına ait dış ticaret verileri sektörlere göre incelendiğinde sert kabuklu meyveler, şeker ve şekerli mamuller, yaş meyve, bitkisel yağ ve balıkçılık ve su ürünleri sektörleri en fazla ihracat yapan sektörler olarak sıralandı. Toplam ihracatın yüzde 43,2’si bu 5 sektör tarafından gerçekleştirildi. Aynı dönemde hayvan yemi, bitkisel yağ, un, nişasta ve kakao-çikolata sektörleri ise en çok ithalat yapan sektörler olarak sıralandı. Toplam ithalatın yüzde 71,3’ü, yani 3’te 2’sinden fazlası bu 5 sektör tarafından gerçekleştirildi. Tek başına hayvan yemi sektörü, 2021’in ilk 7 ayında 2,5 milyar doları geçen hacim ile toplam ithalatın yüzde 27,2’sini, 4’te 1’inden fazlasını oluşturdu. Bitkisel yağ sektörü, 2021’in ilk 7 ayında 1.733 milyon dolarlık ithalat ile toplam ithalatın yüzde 18,8’ini oluşturdu.
2021 yılının ilk 7 ayında önceki yılın aynı dönemine göre ihracatını değer olarak en fazla arttıran sektörler şeker ve şekerli mamuller sektörü, bitkisel yağ sektörü, balıkçılık ve su ürünleri sektörü, yaş meyve sektörü ve beyaz et sektörü oldu. Aynı dönemde ihracatın gerilediği 2 sektör tütün ve mamulleri sektörü ve makarna sektörü oldu.
2021 yılının ilk 7 ayında önceki yılın aynı ayına göre ithalatı değer olarak en çok artan sektörler nişasta sektörü, bitkisel yağ sektörü, hayvan yemi sektörü, ambalajlı su sektörü ve alkollü içkiler sektörü oldu.
İthalatın en çok düştüğü 5 sektör makarna, şeker ve şekerli mamuller, un, tütün ve tütün mamulleri ve canlı hayvan ticareti sektörü oldu.
2021’in ilk 7 ayında dış ticaret verileri ülkeler bazında incelendiğinde en çok ihracat yapılan 5 ülke Irak, Almanya, Rusya, ABD ve İtalya oldu. Bu 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 35,5’ini oluşturdu. Ülkelere göre en çok ihraç edilen ürünler Irak için un, tavuk eti, gofret ve waffle; Almanya için ambalajlı fındık, fındık içi ve kiraz; Rusya içinse alabalık, şeftali ve mandalina oldu.
Ülke bazında ithalat verileri incelendiğinde, 2021 yılının ilk 7 ayında en fazla ithalat yapılan ülkeler Rusya, Brezilya, Ukrayna, ABD ve Malezya oldu. Bu 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 48,1’ini oluşturdu.
Rusya’dan yapılan ithalatta öne çıkan ürünler buğday, ham ayçiçeği yağı ve dane mısır; Brezilya’dan yapılan ithalatta soya fasulyesi, kahve, tütün; Ukrayna’dan yapılan ithalatta dane mısır, soya fasulyesi, buğday oldu.
Editör: Ömür Ünver
