ABD’de sayıları giderek artan eyalet valileri, Taliban’ın Afganistan’da Batı’nın öngöremediği bir hızla egemenliği ele geçirmesinden sonra ülkeden kaçan Afganlar’a kapılarını açabileceklerini söylediler.
En az 10 eyalet valisi, ABD için çalışan 22 bin Afgan’a geçici barınma imkanı sağlamaya çalışan Savunma Bakanlığı’na destek teklifinde bulundu. Pazartesi gününden itibaren 2 bin Afgan, Virginia eyaletindeki Fort Lee askeri üssüne yerleştirildi. Önümüzdeki haftalarda binlerce Afgan mültecinin Teksas ve Wisconsin eyaletlerindeki askeri üslere varması bekleniyor.
Başkent Washington’a komşu Maryland eyaletinin Cumhuriyetçi Partili Valisi Larry Hogan, “Son birkaç gündür Afganistan’dan gelen üzücü ve karmaşa dolu görüntüler, aceleci ve sorumsuz bir geri çekilmenin sonucudur. Bu Afgan vatandaşlarının çoğu, tercümanlık yaparak ve bize yardım ederek Afganistan’daki faaliyetlerimize yıllar boyunca paha biçilmez bir destek vermek için cesurca hayatlarını riske attı. Onlara yardım etmek gibi ahlaki bir yükümlülüğümüz var” dedi.
Şimdiye kadar California, Georgia, Iowa, Maryland, Massachusetts, Güney Carolina, Utah, Vermont, Virginia ve Wisconsin eyaletleri, Afgan mültecilere koruma sağlama teklifinde bulundu ya da bu mültecileri bu eyaletlere yerleştirme konusunda istekli olduklarını açıkladı. ABD’nin denizaşırı toprağı Guam adasının valisi de Afganistan’dan tahliye edilenleri barındırma teklifinde bulundu.
İnsani yardım örgütleri, ABD için çalışan 80 bin Afgan ve ailelerinin ABD’ye gelebilmek için özel göçmen vizesi (SIV) başvurusunda bulunduğunu tahmin ediyor. SIV, ABD’ye Afganistan savaşı sırasında yardım eden Afgan müttefiklerin yerleştirilme süreçlerini hızlandırmak için hükümetin oluşturduğu bir program.
ABD Savunma Bakanlığı bünyesindeki Afganistan Kriz Eylem Grubu Başkanı Garry Reid, “2005 yılından bu yana 70 binden fazla Afgan SIV programına katıldı. Ordumuz bu programı desteklemek için olağanüstü bir iş başardı” dedi.
Afgan müttefikler, Afganistan’daki savaş sırasında ABD’li muhariplere tercümanlık ve kültürel rehberlik yapan ve veri kaynağı olarak hizmet veren kişiler.
Uluslararası Kurtarma Komitesi, 20 yıl boyunca 300 binden fazla Afgan’ın ABD’ye Afganistan’daki misyonu sırasında yardım ettiğini, ancak bu kişilerin çok azının ABD’deki mülteci koruma programı kapsamına alınmak için gereken yeterliliği karşılayacağını bildirdi.
“Wisconsin hazır”
Wisconsin Valisi Tony Evers, yaptığı resmi açıklamada, “Federal ortaklarımızla Fort McCoy üssüne sığınmak isteyen Afganlar’ın yerleştirilmesi için iletişim içindeyiz. Wisconsin, bu çabalara destek vermeye ve ülkemize yardım eden, şimdi de sığınma arayışı içinde olan kişilere yardım etmeye hazırdır” dedi.
Taliban, eski asker ve hükümet yetkililerinden intikam alınmayacağı ve barışçı bir geçiş süreci sağlanacağı sözü verdi. Ancak Reuters haber ajansı, Celalabad’da en az üç Taliban karşıtı göstericinin Taleban’ın açtığı ateş sonucu öldürüldüğünü bildirdi.
Başkan Joe Biden, ABD’nin kısa süre içinde çok sayıda mülteciye yer açma olasılığının düşük olması nedeniyle başka ülkelerden de yardım talebinde bulundu.
Kanada, geçen hafta yaptığı açıklamada, 20 bin Afgan mülteciye kapılarını açabileceğini bildirdi. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres de uluslararası toplumu Afgan mültecileri kabul etmeye çağırdı ve “Tüm dünya izliyor. Afganistan halkını tek başlarına bırakamayız, bırakmamalıyız” dedi.
/VOA/
Editör: Ömür Ünver
