İKİ BAŞVURUDAN BİRİNDE ADİL YARGILANMA HAKKI İHLALİ ÇIKTI
Anayasa Mahkemesi’nin açıkladığı 2012 Haziran – 2020 Haziran dönemini kapsayan bireysel başvuru istatistikleri; ilk derece, istinaf ve Yargıtay’ın en çok adil yargılanma hakkını ihlal ettiğini ortaya çıkardı. İstatistiklere göre AYM, toplam 9.899 başvurudan 5.241’ini (yüzde 52,9) adil yargılanma hakkı ihlali ile sonuçlandırdı. Bu rakamlar AYM’nin her iki başvurudan birinde adil yargılanma hakkı dolayısıyla ihlal kararı verdiğini de açığa çıkardı.
Türkiye, iç hukuktaki eksikliklerini gerek AB’ye uyum süreçlerinde çıkardığı kanunlarla gerekse eksiklikleri tespit ederek TBMM’ye gönderdiği kanun değişiklikleriyle uzun yıllardır halletmeye çalışıyor. Kanunlar değiştirilse de özellikle yargıda ilk derece mahkemeleri olarak adlandırılan ceza ve hukuk mahkemeleri ile bu mahkemelerden verilen bir kısım kararları Yargıtay’dan önce incelemekle görevli Bölge Adliye Mahkemeleri (BAM) ile Bölge İdare Mahkemeleri (BİM) ve en son temyiz merci olan Yargıtay’ın ilgili hukuk ve ceza mahkemelerinin kanunların uygulanması aşamasında “eksik” kaldığı gözleniyor. Bu durum, Türk hukuk sistemine 2010 referandumu ile giren Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkı konusunda yayımlanan son istatistikte de göze çarpıyor.
ADİL YARGILANMA HAKKI İHLALİ YÜZDE 52,9
Anayasa Mahkemesi’nin hazırladığı 23/9/2012 - 30/6/2020 dönemini kapsayan bireysel başvuru istatistikleri, ilk derece, istinaf ve Yargıtay’daki ceza, hukuk ve idare mahkemelerinin en çok adil yargılanma hakkını ihlal ettiğini ortaya çıkardı. İhlal kararlarının hak ve özgürlüklere göre dağılımına ilişkin istatistik bilgilerde, toplam 9.899 başvuruda ilk sırayı 5.241 başvuru ve yüzde 52,9’luk oranla adil yargılanma hakkı ihlali aldı. Bu rakamlar AYM’nin, her iki başvurudan birinde adil yargılanma hakkı dolayısıyla ihlal kararı verdiğini de açığa çıkardı.
MÜLKİYET, İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ, KÖTÜ MUAMELE YASAĞI
Bu ihlali, yüzde 27,5 (2.725 başvuru) ile mülkiyet hakkı, yüzde 5,9 (585 başvuru) ile ifade özgürlüğü, yüzde 3,5 (347 başvuru) ile kötü muamele yasağı, yüzde 2,7 (272 başvuru) ile özel hayatın ve aile hayatının korunması hakkı, yüzde 2,1 (209 başvuru) ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı izledi.
117 BAŞVURUDA YAŞAM HAKKI İHLALİ
İstatistikler sonucu yüzde 1,2 (117 başvuru) ile yaşam hakkı, yüzde 1,2 (117 başvuru) ile toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı, yüzde 1,1 (109 başvuru) ile ayrımcılık yasağı, yüzde 0,7 (65 başvuru) ile örgütlenme özgürlüğü, yüzde 0,5 (47 başvuru) ile maddi manevi varlığın korunması hakkı, yüzde 0,2 (22 başvuru) ile masumiyet karinesi, yüzde 0,1 (13 başvuru) ile suç ve cezaların kanuniliği ilkesi, yüzde 0,1 (12 başvuru) ile etkili başvuru hakkı, yüzde 0,1 (8 başvuru) ile din ve vicdan özgürlüğü, yüzde 0,1 (6 başvuru) ile seçme seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı, yüzde 0,0 (3 başvuru) ile eğitim hakkı ve bir başvuru ile bireysel başvuru hakkı ihlal edildi.
